Đằng sau mỗi hiện vật được trưng bày tại bảo tàng là những câu chuyện, thông điệp lịch sử và thuyết minh viên là “sứ giả” kết nối những câu chuyện, những thông điệp của quá khứ đến với hiện tại.
Bảo tàng tỉnh Lào Cai hiện lưu giữ, bảo quản, trưng bày hơn 20.000 hiện vật, trong đó nhiều hiện vật có giá trị cao về lịch sử, văn hóa và khoa học. Đặc biệt, có hàng nghìn hiện vật được phát hiện sau khi tỉnh Lào Cai được tái lập, như bộ trống đồng Đông Sơn đời đầu gồm 12 chiếc được phát hiện tại khu vực đầu đường Ngô Quyền, phường Cốc Lếu (thành phố Lào Cai) vào năm 1993 - thời điểm thị xã Lào Cai (cũ) bắt đầu giai đoạn xây dựng, mở rộng…
Thuyết minh viên Nguyễn Thu Thủy (sinh năm 1984) nói với đoàn khách tham quan Bảo tàng tỉnh.
Thuyết minh viên Thu Thủy đã có hơn 14 năm làm công việc này. Chị cho biết, công việc của thuyết minh viên đòi hỏi không chỉ có kiến thức lịch sử - văn hóa - xã hội tốt, hiểu biết sâu sắc về hiện vật được trưng bày tại bảo tàng… mà còn rất cần sự linh hoạt, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp, kỹ năng kể và dẫn dắt câu chuyện, bởi mỗi đoàn khách đến bảo tàng có những độ tuổi và trình độ khác nhau, nên thuyết minh viên phải biết chọn lọc phương pháp truyền đạt phù hợp. Ví dụ, học sinh tiểu học rất hiếu động, nên việc thu hút sự chú ý của các em sẽ khó hơn. Do vậy, thuyết minh viên phải kể những câu chuyện ngắn gọn, kết hợp với những hiện vật được trưng bày, bố trí hợp lý, giúp các em tập trung và dễ hiểu. Còn với đoàn khách lớn tuổi, nhu cầu nghiên cứu thì thuyết minh viên sẽ đi sâu hơn vào các nguồn tư liệu.
Không chỉ chị Thủy, mà tất cả thuyết minh viên đang công tác tại Bảo tàng tỉnh đều trăn trở làm thế nào để truyền đạt được đầy đủ kiến thức lịch sử, văn hóa, xã hội… của 25 dân tộc đang chung sống tại vùng đất biên cương Lào Cai đến khách tham quan.
Để biến những thông tin mình biết thành những câu chuyện mà khách muốn nghe là kỹ năng quan trọng nhất mà các thuyết minh viên phải hoàn thiện.
Thuyết minh viên Nguyễn Thanh Huyền (sinh năm 1996) chia sẻ.
Số lượng hiện vật tại Bảo tàng tỉnh Lào Cai luôn được bổ sung, vì vậy các thuyết minh viên phải thường xuyên trau dồi, cập nhật kiến thức cho bản thân. Cùng với các cán bộ bảo tàng và nhà khảo cổ, các thuyết minh viên thường dành nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, đến tận nơi phát hiện ra hiện vật tìm hiểu từ thực tế, từ người hiến tặng và nhân chứng lịch sử, trên cơ sở đó bổ sung, hoàn thiện kiến thức cho mình, giúp truyền đạt đến công chúng những câu chuyện có sức thuyết phục hơn.
Công việc thuyết minh viên đòi hỏi rất nhiều kỹ năng, kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm, thường rất khó đối với các bạn trẻ mới ra trường, nhưng đó không phải là vấn đề với thuyết minh viên “gen Z” Dương Thị Tuyết (sinh năm 1999). Lúc mới vào công tác tại Bảo tàng tỉnh, chị Tuyết gặp nhiều khó khăn khi nhận ra việc học tại trường đại học và khi đi làm thực tế có nhiều khác biệt. Sau khi trải nghiệm công việc thực tế, cùng với học hỏi ở những người đi trước, rồi nghiên cứu tài liệu, sách, báo chuyên ngành, chị đã rút ra được nhiều bài học cho bản thân.
Lần đầu tôi dẫn đoàn là một kỷ niệm đáng nhớ. Do còn trẻ nên tâm lý của tôi chưa được vững, có chút lo lắng, sau đó tôi phải bình tâm lại để dáng đi được tự tin và giọng nói trôi chảy nhất có thể. Thật may mắn, lần đầu tiên tôi đã trải qua suôn sẻ
Thuyết minh viên “gen Z” Dương Thị Tuyết chia sẻ.
Không còn “đóng mình” trong khuôn viên bảo tàng, các hiện vật tại Bảo tàng tỉnh Lào Cai được các thuyết minh viên mang đến gần hơn với công chúng qua các bài viết, bài nghiên cứu được đăng trên fanpage, website của Bảo tàng tỉnh và trên các tạp chí chuyên ngành. Bên cạnh đó, các trường phổ thông trên địa bàn phối hợp với Bảo tàng tỉnh tổ chức các buổi học, thuyết minh viên thường mang một số hiện vật đến giảng dạy trực quan cho học sinh, giúp các em hứng thú hơn với môn Lịch sử.
Với tình yêu công việc, các thuyết minh viên tại Bảo tàng tỉnh đã làm “sống dậy” và truyền tải những câu chuyện, thông điệp lịch sử, văn hóa qua các hiện vật, góp phần quảng bá hình ảnh mảnh đất và con người Lào Cai đến với nhiều người.
Tôi đến Mù Cang Chải vào buổi sáng sớm, khi sương mù còn bám trên mái nhà. Chiếc xe nhỏ cứ nhẹ nhàng men theo con đường uốn lượn như dải lụa bên những nương ruộng bậc thang. Dù đã nhiều lần đến với nơi này, nhưng lần đầu tiên tôi định hình cho mình một chuyến đi thật dài, thật sâu ở Bản Thái. Trong lòng đầy háo hức, thật khó tả!
Sáng 9/10, tại Nhà văn hóa Vạn Hòa, UBND phường Lào Cai tổ chức cuộc thi "Tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của Quốc Công Tiết Chế - Hưng Đạo Đại Vương - Trần Quốc Tuấn" với sự tham gia của 7 trường THCS trên địa bàn.
Trong những năm gần đây, bên cạnh các loại hình du lịch truyền thống, du lịch thể thao mạo hiểm bắt đầu phát triển mạnh, đáp ứng nhu cầu của những người ưa thử thách, khám phá.
Ẩm thực của người Hà Nhì từ lâu đã được ví như một tấm gương phản chiếu đời sống lao động, phong tục tập quán và triết lý sống hài hòa với thiên nhiên. Nơi núi rừng Lào Cai, mỗi bữa cơm, mỗi món ăn đều chứa đựng hương vị đặc trưng, hồn cốt của bản làng, gói ghém cả sự dung dị, mộc mạc mà tinh tế.
Xã Mường Lai từ lâu được biết đến là vùng đất giàu tiềm năng du lịch. Với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp cùng nét văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, những năm qua, xã Mường Lai đã có nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch, biến tiềm năng thành lợi thế, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Từ Y Tý mù sương, qua cao nguyên trắng Bắc Hà đến thiên đường ruộng bậc thang Mù Cang Chải, một thế hệ thanh niên người Mông đang viết lại câu chuyện phát triển trên chính quê hương mình. Họ không ly hương tìm cơ hội nơi phố thị mà chọn quay về, mang theo kiến thức, kỹ năng và khát vọng biến di sản văn hóa của dân tộc thành tài sản kinh tế bền vững.
Từ lòng đất, tiếng vọng của hơn hai nghìn năm lịch sử đã được đánh thức, chiếc thạp đồng Hợp Minh - bảo vật quốc gia đã an vị trong Bảo tàng tỉnh Lào Cai, tiếp tục kể chuyện nền văn minh sông Hồng rực rỡ, nơi mỗi đường chạm, mỗi hoa văn đều mang hơi thở của một thời đã qua; thể hiện nỗ lực bảo tồn, phục dựng và lan tỏa giá trị di sản của những người làm công tác bảo tàng.
Mang tri thức, lan tỏa văn hóa đọc đến các em nhỏ vùng cao là hành trình bền bỉ mà Câu lạc bộ Vùng cao yêu thương, phường Lào Cai đang nỗ lực thực hiện, thắp lên niềm tin và ánh sáng tri thức cho thế hệ trẻ Lào Cai.
Hạn Khuống là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian độc đáo của người Thái phường Nghĩa Lộ, được hình thành và phát triển gắn liền với cuộc sống, sinh hoạt của bà con. Ở hội Hạn Khuống, các chàng trai cô gái Thái được đắm mình trong những câu hát, bày tỏ tình yêu đôi lứa trong lễ hội của bản mường.
Kỷ nguyên số đang mở ra cánh cửa mới, giúp các tư liệu, hiện vật và di sản văn hóa được bảo tồn bền vững hơn, đồng thời đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, những người đang sống giữa nhịp sống công nghệ mỗi ngày.
Lễ hội Hương cốm Hợp Thành là dịp quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, khẳng định thương hiệu OCOP 3 sao “Hương Cốm Hợp Thành”; đồng thời gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, văn hóa ẩm thực; thúc đẩy thương mại, du lịch, góp phần phát triển kinh tế – xã hội và lan tỏa tinh thần yêu nước, đoàn kết trong cộng đồng.
Tạm dừng tổ chức Lễ tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo và khai hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025, đây là chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng Lê Ngọc Châu tại cuộc họp ngày 7/10 về công tác tổ chức Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025.
Giữa nhịp sống hiện đại đầy hối hả, tại các bản làng vùng cao của tỉnh Lào Cai, nhiều thế hệ người dân vẫn lặng lẽ gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Công việc ấy diễn ra hằng ngày, như dòng chảy bền bỉ và âm thầm trong đời sống cộng đồng, tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, đậm bản sắc và đáng tự hào của các dân tộc thiểu số nơi đây.
Hòa trong không khí sôi nổi của Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2025, sáng nay (7/10), Thư viện tỉnh Lào Cai phối hợp với Trường THCS Ngô Văn Sở, phường Lào Cai tổ chức Ngày hội truyền thông với chủ đề “Học để phát triển bản thân, làm chủ tri thức và công nghệ, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.”
Phường Nghĩa Lộ, hiện là nơi cư trú chủ yếu của đồng bào dân tộc Khơ Mú toàn tỉnh. Trong đó, tổ dân phố Nậm Tộc có 146 hộ thì 100% là người Khơ Mú. Tuy cuộc sống có nhiều thay đổi, nhưng người dân nơi đây vẫn luôn trân trọng, gìn giữ nguyên vẹn những giá trị văn hóa, phong tục tốt đẹp của dân tộc mình.
Hòa âm từ núi rừng là hành trình khám phá quy trình làm khèn Mông - nghề thủ công mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc. Qua đôi tay khéo léo của anh Giàng A Khay, ở xã Sín Chéng, mỗi chiếc khèn với âm thanh vút lên trong trẻo. Chiếc khèn Mông, vì thế, không chỉ là nhạc cụ, mà là linh hồn của nét văn hóa đặc sắc đang được bảo tồn và tiếp nối qua từng thế hệ.
Có những vùng đất, nơi mỗi hạt nông sản không chỉ là kết tinh của mồ hôi công sức, mà còn là hiện thân của truyền thuyết, tín ngưỡng và niềm tin ngàn đời.
