Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Độc đáo nghi thức mừng cơm mới của người Xá Phó

Độc đáo nghi thức mừng cơm mới của người Xá Phó

Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó (hay còn gọi là Xa Phó), xã Sơn Thuỷ, huyện Văn Bàn được tổ chức hằng năm vào tháng 8 hoặc tháng 10 âm lịch với nhiều nghi thức độc đáo. Khi những bông lúa ngoài ruộng hoặc trên nương trịu bông, người Xá Phó náo nức tổ chức nghi lễ rước hồn mẹ lúa về kho để nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một năm canh tác mới. Đồng thời, dâng cơm mới mời tổ tiên, mừng cho mùa màng bội thu.

phan le (2).jpg
phan le (3).jpg
Lễ mừng cơm mới là hoạt động cuối cùng của quá trình canh tác, là thời điểm các gia đình dân tộc Xá Phó thu hoạch thành quả của mình. Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó có lịch sử lâu đời, đến nay vẫn được đồng bào duy trì, trở thành nét văn hóa độc đáo trong cuộc sống thường nhật của họ. Để chuẩn bị cho ngày lễ đặc biệt này, bà chủ nhà dậy từ 3 giờ sáng đồ xôi; các thành viên trong gia đình mổ lợn, chuẩn bị các món để làm cỗ cơm mới.
phan le (4).jpg
Người dân mang xôi, đồ ăn đã chế biến lên nhà sàn, nơi diễn ra nghi lễ cúng hồn lúa và hoạt động ăn mừng mùa lúa mới.
phan le (6).jpg
Mọi thứ dùng để cúng mời hồn lúa, dâng tổ tiên như lá cây, các con vật đều được lựa chọn kỹ, cây trồng, con vật sống ở nơi sạch sẽ.
phan le (5).jpg
Mâm lễ được chuẩn bị gồm: 3 bông hoa gừng, 3 chùm cà gai, 1 gói thịt sóc, 3 quả đỗ nương, 3 quả mướp, 1 hoa chuối vỏ bi màu vàng.
phan le (8).jpg
Ngày đầu tiên đi gặt, chỉ có hai vợ chồng chủ nhà, họ dậy sớm chuẩn bị cơm gói, chiếc hái, gùi qua đầu và đặc biệt là hòn đá thần. Ngày đi hái lúa đầu tiên giống như đi đón hồn lúa về nhà nên mọi việc phải được kiêng kỵ thì hồn lúa mới về đến nhà, nên gia chủ phải đi một mạch đến ruộng, không đi đường tắt, trên đường đi không được hỏi chuyện hay trả lời người khác. Trong ảnh: Chủ nhà làm lễ đón hồn lúa.
 phan le (1).jpg
Hòn đá thần (loại đá trắng có nhiều hạt hình ngũ giác tạo thành - trông giống hạt gạo).
phan le (7).jpg
Sau khi chủ nhà làm lý, chị em trong thôn sẽ cùng nhau đi gặt lúa đổi công.
phan le (10).jpg
Người Xá Phó quan niệm rằng, khi hái lúa, mọi người tuyệt đối không được chớp mắt, vì nếu chớp mắt, khi hái và buộc thành từng cum, lúa sẽ bị rụng hạt; cũng không được thở mạnh, vì nếu thở mạnh sẽ làm hồn lúa hoảng sợ mà bỏ đi khỏi ruộng.
phan le (9).jpg
Sau đó, mọi người gùi lúa trở về nhà. Phụ nữ Xá Phó dùng địu qua đầu để gùi, còn đàn ông thì dùng đòn xóc xiên qua hai cum lúa gánh trên vai trở về nhà.
le 13.jpg
Người Xá Phó đưa thóc cất trữ trên sàn gác, khi mang lúa vào nhà, chủ nhà đóng hết các cửa để tránh hồn lúa mẹ sợ mà bỏ đi. Khi mang lúa về nhà, người hái lúa sẽ đặt những cum lúa ở mẹt, chia thành 1 nắm lúa tẻ, 1 nắm lúa nếp dùng để dâng cúng. Trong ảnh: Bà con Xá Phó treo hồn lúa làm lý ở gác bếp.
phan le (11).jpg
phan le (12).jpg
Khi cơm, xôi chín, họ đổ ra mẹt đan rải lá chuối, trên đặt thịt lợn, thịt gà, chén, đũa, rượu, bát canh khoai sọ. Bày xong mâm lễ, bà chủ nhà đặt trước bàn thờ, khấn cúng mời tổ tiên về ăn cơm mới, cầu mong tổ tiên phù hộ hồn lúa năm tiếp theo mùa màng tươi tốt, bông lúa trĩu hạt, phù hộ gia đình con cháu ấm no, hạnh phúc. Ông chủ thắp hương, bày mâm cỗ khấn góc nhà gần cầu thang.
ff096a923b7aef24b66b.jpg
Cúng xong, gia chủ mời cơm khách chung vui, ăn mừng cơm mới với gia đình và người thân.

Phần 2: Hấp dẫn các trò chơi dân gian trong Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Người dân háo hức đón chờ Festival Sông Hồng

Người dân háo hức đón chờ Festival Sông Hồng

Theo kế hoạch, tối 19/11/2025, Festival sông Hồng năm 2025 với chủ đề “Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt” sẽ khai mạc. Đây là sự kiện văn hóa lớn nhất trong năm 2025, là dấu mốc quan trọng về chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa của tỉnh. Người dân Lào Cai bày tỏ niềm phấn khởi, hào hứng chờ đón giờ phút khai mạc sự kiện quan trọng này.

Trải nghiệm chợ Cốc Lếu xưa

Trải nghiệm chợ Cốc Lếu xưa

Trong khuôn khổ Festival Sông Hồng 2025, phường Lào Cai đã tái hiện không gian chợ Cốc Lếu xưa – một biểu tượng văn hóa và ký ức thương cảng vùng biên sầm uất bên bờ sông Hồng. Không chỉ là nơi trưng bày, giới thiệu sản phẩm, chợ Cốc Lếu xưa còn được phục dựng như một lát cắt sống động của quá khứ.

Infographic: Festival sông Hồng Lào Cai năm 2025

Infographic: Festival sông Hồng Lào Cai năm 2025

Festival Sông Hồng năm 2025 với chủ đề “Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt” sẽ diễn ra tại Lào Cai. Đây là sự kiện mang ý nghĩa quan trọng về chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá; góp phần tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng quan hệ hợp tác, đối ngoại giữa tỉnh Lào Cai nói riêng, các tỉnh lưu vực sông Hồng của Việt Nam nói chung với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Ấn tượng không gian văn hóa sông Hồng tại Quảng trường Đinh Lễ

Festival sông Hồng năm 2025: Ấn tượng không gian văn hóa sông Hồng tại Quảng trường Đinh Lễ

20 giờ ngày 19/11, tỉnh Lào Cai sẽ khai mạc Festival Sông Hồng năm 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc. Mở đầu lễ hội, ban tổ chức giới thiệu không gian trải nghiệm “Văn hóa sông Hồng - Sắc màu hội tụ” và “Hành trình văn hóa sông Hồng”, diễn ra tại Quảng trường Đinh Lễ (phường Lào Cai) từ ngày 18 - 24/11/2025, tạo dấu ấn mạnh mẽ với người dân và du khách.

Festival Thăng Long – Hà Nội 2025 thu hút hơn 200.000 lượt người: Khẳng định tầm vóc Thủ đô sáng tạo

Festival Thăng Long – Hà Nội 2025 thu hút hơn 200.000 lượt người: Khẳng định tầm vóc Thủ đô sáng tạo

Sau hơn hai tuần diễn ra sôi động (từ ngày 1 đến 16/11), tối 16/11, Festival Thăng Long – Hà Nội 2025 đã chính thức bế mạc tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Với chủ đề xuyên suốt “Di sản - Kết nối - Thời đại”, sự kiện đã thu hút gần 200.000 lượt khách trực tiếp và gần một triệu lượt tiếp cận trên mạng xã hội.

Biểu tượng hữu nghị Việt - Trung

Giải đua xe đạp quốc tế “Một đường đua, hai quốc gia” lần thứ VI năm 2025: Biểu tượng hữu nghị Việt - Trung

Giải đua xe đạp quốc tế “Một đường đua, hai quốc gia” lần thứ VI năm 2025 - một sự kiện thể thao được tổ chức thường niên, không chỉ mang tính chuyên môn cao mà còn là biểu tượng sống động cho tình hữu nghị, hợp tác xuyên biên giới giữa tỉnh Lào Cai (Việt Nam) và châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Các bà, các mẹ trang trọng đội khăn lễ cho thiếu nữ trong ngày cưới.

Hoa văn truyền thống trên trang phục Dao đỏ

Người Dao đỏ ở Lâm Thượng, Phúc Lợi đang lưu giữ rất nhiều giá trị văn hoá truyền thống, trong đó có trang phục của phụ nữ như một cuốn nhật ký dệt bằng chỉ và màu sắc. Những hoa văn rực rỡ không chỉ là nghệ thuật thêu thùa tinh xảo mà còn là câu chuyện được truyền lại, ghi chép đời sống, tín ngưỡng và hành trình của gia đình qua nhiều thế hệ. 

Làm sống lại không gian văn hóa chợ Cốc Lếu xưa

Làm sống lại không gian văn hóa chợ Cốc Lếu xưa

Những ngày này, người dân trong tỉnh và du khách đều háo hức hướng về lễ khai mạc Festival sông Hồng - Lào Cai 2025. Mở đầu cho chuỗi hoạt động phong phú của tuần lễ festival là chương trình trải nghiệm không gian văn hóa chợ Cốc Lếu xưa bên bờ sông Hồng, thuộc phường Lào Cai. Đây được xem là một điểm nhấn độc đáo hứa hẹn thu hút đông đảo du khách.

fb yt zl tw