Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Độc đáo nghi thức mừng cơm mới của người Xá Phó

Độc đáo nghi thức mừng cơm mới của người Xá Phó

Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó (hay còn gọi là Xa Phó), xã Sơn Thuỷ, huyện Văn Bàn được tổ chức hằng năm vào tháng 8 hoặc tháng 10 âm lịch với nhiều nghi thức độc đáo. Khi những bông lúa ngoài ruộng hoặc trên nương trịu bông, người Xá Phó náo nức tổ chức nghi lễ rước hồn mẹ lúa về kho để nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một năm canh tác mới. Đồng thời, dâng cơm mới mời tổ tiên, mừng cho mùa màng bội thu.

phan le (2).jpg
phan le (3).jpg
Lễ mừng cơm mới là hoạt động cuối cùng của quá trình canh tác, là thời điểm các gia đình dân tộc Xá Phó thu hoạch thành quả của mình. Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó có lịch sử lâu đời, đến nay vẫn được đồng bào duy trì, trở thành nét văn hóa độc đáo trong cuộc sống thường nhật của họ. Để chuẩn bị cho ngày lễ đặc biệt này, bà chủ nhà dậy từ 3 giờ sáng đồ xôi; các thành viên trong gia đình mổ lợn, chuẩn bị các món để làm cỗ cơm mới.
phan le (4).jpg
Người dân mang xôi, đồ ăn đã chế biến lên nhà sàn, nơi diễn ra nghi lễ cúng hồn lúa và hoạt động ăn mừng mùa lúa mới.
phan le (6).jpg
Mọi thứ dùng để cúng mời hồn lúa, dâng tổ tiên như lá cây, các con vật đều được lựa chọn kỹ, cây trồng, con vật sống ở nơi sạch sẽ.
phan le (5).jpg
Mâm lễ được chuẩn bị gồm: 3 bông hoa gừng, 3 chùm cà gai, 1 gói thịt sóc, 3 quả đỗ nương, 3 quả mướp, 1 hoa chuối vỏ bi màu vàng.
phan le (8).jpg
Ngày đầu tiên đi gặt, chỉ có hai vợ chồng chủ nhà, họ dậy sớm chuẩn bị cơm gói, chiếc hái, gùi qua đầu và đặc biệt là hòn đá thần. Ngày đi hái lúa đầu tiên giống như đi đón hồn lúa về nhà nên mọi việc phải được kiêng kỵ thì hồn lúa mới về đến nhà, nên gia chủ phải đi một mạch đến ruộng, không đi đường tắt, trên đường đi không được hỏi chuyện hay trả lời người khác. Trong ảnh: Chủ nhà làm lễ đón hồn lúa.
 phan le (1).jpg
Hòn đá thần (loại đá trắng có nhiều hạt hình ngũ giác tạo thành - trông giống hạt gạo).
phan le (7).jpg
Sau khi chủ nhà làm lý, chị em trong thôn sẽ cùng nhau đi gặt lúa đổi công.
phan le (10).jpg
Người Xá Phó quan niệm rằng, khi hái lúa, mọi người tuyệt đối không được chớp mắt, vì nếu chớp mắt, khi hái và buộc thành từng cum, lúa sẽ bị rụng hạt; cũng không được thở mạnh, vì nếu thở mạnh sẽ làm hồn lúa hoảng sợ mà bỏ đi khỏi ruộng.
phan le (9).jpg
Sau đó, mọi người gùi lúa trở về nhà. Phụ nữ Xá Phó dùng địu qua đầu để gùi, còn đàn ông thì dùng đòn xóc xiên qua hai cum lúa gánh trên vai trở về nhà.
le 13.jpg
Người Xá Phó đưa thóc cất trữ trên sàn gác, khi mang lúa vào nhà, chủ nhà đóng hết các cửa để tránh hồn lúa mẹ sợ mà bỏ đi. Khi mang lúa về nhà, người hái lúa sẽ đặt những cum lúa ở mẹt, chia thành 1 nắm lúa tẻ, 1 nắm lúa nếp dùng để dâng cúng. Trong ảnh: Bà con Xá Phó treo hồn lúa làm lý ở gác bếp.
phan le (11).jpg
phan le (12).jpg
Khi cơm, xôi chín, họ đổ ra mẹt đan rải lá chuối, trên đặt thịt lợn, thịt gà, chén, đũa, rượu, bát canh khoai sọ. Bày xong mâm lễ, bà chủ nhà đặt trước bàn thờ, khấn cúng mời tổ tiên về ăn cơm mới, cầu mong tổ tiên phù hộ hồn lúa năm tiếp theo mùa màng tươi tốt, bông lúa trĩu hạt, phù hộ gia đình con cháu ấm no, hạnh phúc. Ông chủ thắp hương, bày mâm cỗ khấn góc nhà gần cầu thang.
ff096a923b7aef24b66b.jpg
Cúng xong, gia chủ mời cơm khách chung vui, ăn mừng cơm mới với gia đình và người thân.

Phần 2: Hấp dẫn các trò chơi dân gian trong Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

“Lúng liếng non cao” – show thời trang tôn vinh văn hóa vùng cao Tây Bắc

“Lúng liếng non cao” – show thời trang tôn vinh văn hóa vùng cao Tây Bắc

Tối 23/11, show thời trang với chủ đề “Lúng liếng non cao” trong khuôn khổ Festival sông Hồng – Lào Cai 2025 diễn ra tại quảng trường Đinh Lễ (phường Lào Cai), thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự. Sự kiện nghệ thuật đặc sắc này kết hợp hài hòa giữa bản sắc văn hóa truyền thống và hiện đại, mang đến không gian trình diễn đầy màu sắc và cảm xúc cho khán giả.

Độc đáo kho tàng di sản văn hóa Lào Cai

Nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23/11: Độc đáo kho tàng di sản văn hóa Lào Cai

Với 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 3 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Lào Cai là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa phi vật thể. Di sản văn hóa phong phú góp phần bồi đắp tâm hồn đồng bào các dân tộc - cũng là "mỏ vàng" trong phát triển du lịch địa phương.

Di sản Văn hóa Việt Nam: Nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước

Di sản Văn hóa Việt Nam: Nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước

Ngày 23/11/2025 đánh dấu 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam, một mốc quan trọng trong hành trình bảo tồn và phát huy kho tàng văn hóa dân tộc. Từ những giá trị truyền thống được bảo vệ, các di sản văn hóa đã trở thành nguồn lực tinh thần và kinh tế, góp phần định hình bản sắc Việt Nam và thúc đẩy du lịch, công nghiệp văn hóa.

Ấn tượng đêm nghệ thuật “Bản sắc hòa điệu”

Ấn tượng đêm nghệ thuật “Bản sắc hòa điệu”

Tối 22/11, Không gian văn hóa các dân tộc - Quảng trường Đinh Lễ, phường Lào Cai tiếp tục là điểm đến hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách, với chương trình biểu diễn văn nghệ có chủ đề “Bản sắc hòa điệu”. 

Ấn tượng "Đêm tiệc trà Suối Giàng"

Ấn tượng "Đêm tiệc trà Suối Giàng"

Trong khuôn khổ Lễ hội Trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025, “Đêm tiệc trà Suối Giàng” đã diễn ra tại trung tâm Sân Giàng B, xã Văn Chấn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự. Sự kiện mang đến không gian thưởng trà độc đáo, đậm sắc màu văn hóa của đồng bào dân tộc Mông giữa vùng chè cổ tích Suối Giàng.

Lễ tôn vinh cây chè tổ ở Suối Giàng

Lễ tôn vinh cây chè tổ ở Suối Giàng

Nằm trong khuôn khổ Lễ hội Trà Shan Tuyết năm 2025, sáng nay (22/11), UBND xã Văn Chấn tổ chức Lễ tôn vinh cây chè tổ - nghi lễ quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Mông. Buổi lễ diễn ra trong không khí trang trọng, thiêng liêng, thu hút đông đảo người dân và du khách.

Festival quốc tế Âm nhạc mới Á - Âu 2025: Nơi tôn vinh các tác phẩm khí nhạc mới nhất của các nhạc sĩ Việt Nam và quốc tế

Festival quốc tế Âm nhạc mới Á - Âu 2025: Nơi tôn vinh các tác phẩm khí nhạc mới nhất của các nhạc sĩ Việt Nam và quốc tế

Sau 3 kỳ tổ chức vào năm 2014, 2016, 2018, Hội Nhạc sĩ Việt Nam tiếp tục phối hợp các ban, ngành Trung ương và Hà Nội tổ chức Festival quốc tế Âm nhạc Mới Á - Âu lần thứ IV năm 2025, diễn ra từ ngày 27/11 đến 1/12/2025 tại Hà Nội.

Xác lập kỷ lục 100 món ngon làm từ sợi gạo và bún

Xác lập kỷ lục 100 món ngon làm từ sợi gạo và bún

Ngày 20/11, Chi hội Đầu bếp Chuyên nghiệp Sài Gòn, Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Ẩm thực Việt Nam, Hiệp hội Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại Dịch vụ Nguyễn Bính đã phối hợp tổ chức hoạt động xác lập kỷ lục 100 món ngon làm từ sợi gạo và bún.

Khi nhà giáo viết văn, làm thơ

Khi nhà giáo viết văn, làm thơ

Dường như có một mối liên hệ đặc biệt giữa sư phạm và nghệ thuật. Ai đó từng nói, mỗi giáo viên cũng là một nghệ sĩ đặc biệt và học sinh chính là những khán giả. Nghề giáo và nghề văn đều làm công việc truyền cảm hứng, qua từng bài giảng hay qua từng trang viết, nhà giáo thắp lên ngọn lửa tình yêu cuộc sống và những giá trị mang ý nghĩa nhân văn trong trái tim mỗi người.

fb yt zl tw