Sau 6 năm triển khai, Chương trình OCOP tại Lào Cai không chỉ lan tỏa sâu rộng mà còn khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp. Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, mang tính thủ công, đến nay, nhiều chủ thể đã mạnh dạn đầu tư công nghệ chế biến hiện đại, máy móc đồng bộ để nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm và kéo dài thời gian bảo quản, góp phần nâng tầm giá trị sản phẩm nông nghiệp địa phương.
Theo ông Nguyễn Hữu Trường, Trưởng Phòng Phát triển nông thôn và Giảm nghèo (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai), việc các chủ thể OCOP tích cực đổi mới công nghệ, đầu tư máy móc chế biến sâu là hướng đi tất yếu nếu muốn cạnh tranh bền vững trên thị trường.
Tiêu biểu như Công ty TNHH Một thành viên Traphaco Sa Pa, với hướng đi bài bản đã đầu tư phát triển vùng trồng dược liệu an toàn kết hợp ứng dụng công nghệ chiết xuất, bào chế tiên tiến để sản xuất các loại thực phẩm chức năng, thuốc từ cây atiso, chè dây, cà gai leo… Đến nay, đơn vị có 10 sản phẩm OCOP đạt từ 3 đến 5 sao, được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng và tính ứng dụng.
Ở lĩnh vực thủy sản, hộ kinh doanh Lê Trung Thức (thị xã Sa Pa) cũng là minh chứng cho việc lấy công nghệ làm giải pháp nâng giá trị sản phẩm. Từ chỗ chỉ nuôi cá tầm, cá hồi thương phẩm, sau khi đầu tư máy móc, thiết bị chế biến, cơ sở đã cho ra hàng loạt sản phẩm mới như: ruốc cá hồi, xúc xích cá hồi, xúc xích cá tầm, chả cá, cá phi lê, cá hun khói, bánh phồng cá hồi, cá tầm... Hiện cơ sở có 16 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, đều được đóng gói hút chân không, bảo quản lạnh và phân phối rộng rãi trên thị trường trong, ngoài tỉnh.
Một ví dụ điển hình khác là Hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao Fancy Farm (xã Thống Nhất, thành phố Lào Cai). Với mong muốn đưa sản phẩm chuối ngự, chuối tiêu hồng của nông dân Lào Cai ra thị trường ngoài tỉnh, đơn vị này đã thực hiện mô hình sản xuất chuối sấy dẻo. Trước đây, hợp tác xã chủ yếu sấy thủ công, mỗi ngày chỉ cho ra lượng sản phẩm rất hạn chế, màu sắc không đồng đều. Sau khi đầu tư công nghệ sấy mới, sản phẩm không chỉ có mẫu mã đẹp hơn, hương vị thơm ngon hơn mà sản lượng cũng tăng đáng kể, đáp ứng được các đơn hàng lớn từ nhà phân phối trong và ngoài tỉnh. Hiện tại, sản phẩm của hợp tác xã đã được công nhận đạt OCOP 3 sao, mở rộng tiêu thụ tại nhiều tỉnh, thành và xuất hiện trên các sàn thương mại điện tử.
Tính đến nay, toàn tỉnh có 267 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó có 2 sản phẩm 5 sao cấp quốc gia, 7 sản phẩm 4 sao và 258 sản phẩm 3 sao. Trong số này, nhiều sản phẩm đạt chất lượng cao nhờ ứng dụng công nghệ vào quy trình sản xuất, mẫu mã và bảo quản.
Nhằm hỗ trợ các chủ thể OCOP đổi mới công nghệ, tỉnh đã có nhiều chính sách hỗ trợ như: thưởng 15 triệu đồng cho sản phẩm đạt 3 sao, 30 triệu đồng với sản phẩm 4 sao và 80 triệu đồng cho sản phẩm 5 sao. Cùng với đó, các cơ quan chức năng tổ chức tập huấn, tư vấn xây dựng thương hiệu, kết nối thị trường, chuyển giao kỹ thuật sản xuất và chế biến.
Không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm, công nghệ chế biến còn giúp nhiều chủ thể OCOP mở rộng thị trường, gia tăng doanh thu từ 20% - 30% trở lên, đồng thời, góp phần thay đổi tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang hướng hiện đại, chuyên nghiệp và bền vững.
Việc gắn Chương trình OCOP với thực hiện Nghị quyết 10 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 cũng là hướng đi đúng đắn, tập trung phát triển các vùng nguyên liệu chủ lực như chè, quế, dứa, chăn nuôi… tạo vùng nguyên liệu để sản phẩm OCOP không chỉ giữ chất lượng ổn định mà còn có thể mở rộng quy mô sản xuất.
