Tiêm chủng - "lá chắn" bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Phương Thảo - - Khánh Ly

24/04/2023 11:21

Tuần lễ tiêm chủng thế giới được tổ chức hằng năm vào tuần cuối cùng của tháng 4 với mục đích thúc đẩy sử dụng vắc-xin phòng bệnh. Chủ đề của Tuần lễ tiêm chủng thế giới năm 2023 được Tổ chức Y tế thế giới lựa chọn là “Bắt kịp” (The Big Catch-Up) nhằm đẩy mạnh truyền thông, tiếp cận trẻ đã bỏ lỡ cơ hội tiêm vắc-xin và cung cấp dịch vụ tiêm chủng để xây dựng “lá chắn” bảo vệ sức khỏe lâu dài trong cộng đồng.

Năm 2023 đánh dấu nỗ lực lớn của ngành y tế Lào Cai trong thực hiện mục tiêu giúp trẻ được tiếp cận vắc-xin. Cụ thể là việc triển khai tiêm vắc-xin phòng viêm gan B sơ sinh tại nhà thông qua xây dựng mô hình thí điểm ở 13 xã vùng III của huyện Bắc Hà.

Ông Mai Đại Thành, Trưởng Phòng Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Việc cải thiện tỷ lệ tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh là yêu cầu cấp thiết với các địa phương miền núi như Lào Cai. Tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh của tỉnh năm 2022 đạt 73,4%, tương đương còn khoảng 3.340 trẻ chưa được tiêm vắc-xin. Nguyên nhân của tình trạng này là nhận thức của một số người dân còn hạn chế, tập quán sinh con tại nhà còn phổ biến...

Ông Ly Seo Sẩu, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Bắc Hà cho biết: Trong Tuần lễ tiêm chủng, chúng tôi đẩy mạnh các hoạt động truyền thông kêu gọi người dân sinh con tại cơ sở y tế để đảm bảo an toàn và trẻ hưởng quyền lợi được tiêm các mũi vắc-xin phòng bệnh; tuyên truyền để người dân hiểu tiêm chủng phòng bệnh là an toàn và hiệu quả. Đội ngũ nhân viên y tế, cô đỡ thôn, bản tuyên truyền trực tiếp, khuyến khích các bà mẹ đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Bên cạnh đó, phổ biến đến các gia đình có phụ nữ mang thai về hoạt động tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh tại nhà cho trẻ để người dân hiểu, phối hợp thực hiện.

Tiêm chủng là yếu tố quan trọng của chăm sóc sức khỏe ban đầu để có một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn. Qua đại dịch Covid-19, vai trò, hiệu quả của vắc-xin phòng bệnh càng được khẳng định. Hiện nay, việc tiêm vắc-xin phòng Covid-19 vẫn đang được triển khai trên toàn tỉnh, đến nay, tỷ lệ người dân đã tiêm đủ mũi vắc-xin đạt hơn 95%. Tuy nhiên, đối với nhóm trẻ 5 - 11 tuổi, mũi 2 mới đạt 93,93% và đối với nhóm trẻ 12 - 17 tuổi, mũi nhắc lại (mũi 3) mới đạt 80%. Nguyên nhân là từ đầu năm 2023 thiếu vắc-xin tiêm cho nhóm đối tượng này. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã trình Bộ Y tế nhu cầu cấp bổ sung vắc-xin.

Năm 2022 có tới 1.332 trẻ phải hoãn tiêm, chống chỉ định tiêm. Việc thiếu vắc-xin đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ tiêm chủng cho trẻ trên địa bàn tỉnh. Chỉ tiêu giao là 95%, trong khi tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi chỉ đạt 89,4%; tỷ lệ tiêm vắc-xin phòng sởi cho trẻ 9 tháng tuổi đạt 93% và tỷ lệ tiêm vắc-xin DPT cho trẻ 18 tháng tuổi trở lên chỉ đạt 82,4%.

Tại thành phố Lào Cai, khi thiếu vắc-xin, gia đình có điều kiện có thể đưa con đến các phòng tiêm chủng dịch vụ. Tuy nhiên, tại các huyện vùng cao chưa có cơ sở tiêm dịch vụ, cuộc sống người dân còn nhiều khó khăn nên hoàn toàn phụ thuộc vào chương trình tiêm chủng mở rộng để được tiêm vắc-xin miễn phí, bởi vậy khi thiếu vắc-xin, hầu hết trẻ không được tiêm đúng lịch.

Việc đảm bảo vắc-xin phòng bệnh là yêu cầu bức thiết nhằm đảm bảo cuộc sống khỏe mạnh và nâng cao phúc lợi cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi. Để người dân có cơ hội tiếp cận vắc-xin, tỉnh duy trì thực hiện hơn 700 điểm tiêm chủng. Các trạm y tế xã thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng hằng tháng, có kế hoạch tiêm vét cho trẻ bị hoãn tiêm và triển khai các điểm tiêm ngoại trạm, tạo thuận lợi cho người dân ở những thôn, bản xa. Tuy nhiên, để nâng cao tỷ lệ tiêm vắc-xin phòng bệnh, bên cạnh những nỗ lực của ngành y tế, rất cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành và sự chủ động của người dân.