Anh Vàng Văn Giang, thôn Na Hối Tày, xã Na Hối là nài ngựa quen thuộc có mặt thường xuyên trong lễ hội đua ngựa truyền thống hằng năm ở huyện Bắc Hà. Nhiều năm liền, Vàng Văn Giang được xướng tên ở bục đạt thành tích cao. Với kinh nghiệm thuần ngựa lâu năm, không chỉ tham gia các đường đua, anh Giang còn là người đầu tiên đưa ngựa vào khai thác dịch vụ du lịch, cho du khách thuê chụp ảnh.
Anh Giang cho hay: Trước kia, gia đình tôi dùng ngựa thồ hàng, nhưng giờ đã có xe máy làm thay các công việc ấy nên tôi chuyển hướng cho khách du lịch thuê ngựa để chụp ảnh, check-in tại khu Dinh thự Hoàng A Tưởng. Công việc này nhẹ nhàng, lại tăng thu nhập cho gia đình, đồng thời cũng khắc họa thêm bản sắc văn hóa truyền thống của du lịch vùng cao Bắc Hà.
Mỗi lượt cưỡi ngựa check-in từ 15 - 30 phút, khách trả phí 30.000 đồng. Anh Giang cho biết thêm: Vốn chỉ quen với chủ và việc thồ hàng nên để làm dịch vụ chở khách, gia đình lựa tính cách của từng chú ngựa để thuần. Công việc này nếu nhanh cũng phải 3 tháng, lâu hơn có thể mất cả năm, ngựa mới “chịu” thân thiện và để du khách cưỡi. Anh Giang cũng đã đầu tư cả chục triệu đồng sắm yên ngựa, dây cương, các phụ kiện như mũ cao bồi, súng mô hình… phục vụ theo nhu cầu của khách.
Bà Phượng cho biết thêm: Không chỉ chụp ảnh với những chú ngựa thồ vùng cao, tôi còn được cùng bạn bè, người thân trải nghiệm dịch vụ xe ngựa đôi. Chúng tôi cùng khám phá một vòng thị trấn Bắc Hà xinh đẹp, đầy ấn tượng.
Bên cạnh cho thuê ngựa để chụp ảnh, hình ảnh cỗ xe ngựa chở khách, tiếng vó ngựa khua lộc cộc, du khách thích thú ngồi xe ngựa khám phá thị trấn Bắc Hà đang làm đẹp hơn mảnh đất “cao nguyên trắng”.
Trò chuyện cùng chủ xe ngựa đôi, anh Vàng Văn Đương, dân tộc Nùng, ở thôn Na Hối Nùng, xã Na Hối cho biết: Gia đình tôi có 5 con ngựa, trước đây chỉ để thồ hàng và tham gia các giải đua ngựa truyền thống.
Mỗi chuyến xe ngựa đôi có thể chở tối đa 10 khách với giá 300.000 đồng/lượt quanh thị trấn. Nếu khách chỉ ngồi check-in và đi vòng quanh khu vực Dinh thự Hoàng A Tưởng thì giá thấp hơn, tùy vào thỏa thuận.
Mặc dù chỉ phục vụ vào dịp cuối tuần, nhưng dịch vụ thuê ngựa và xe ngựa đã thu hút khá đông du khách trải nghiệm, chụp ảnh, check-in. Vì thế mỗi tuần, gia đình anh Đương cũng có thêm nguồn thu khoảng 2 - 5 triệu đồng từ dịch vụ này. Anh Đương cho biết: Ngựa thồ đã có sẵn, nên khi làm dịch vụ xe ngựa chở khách du lịch, gia đình tôi đầu tư thêm các phụ kiện để trang trí xe, chuẩn bị bạt che mưa, đeo nơ cho ngựa…