Một trong những dấu ấn rõ nét nhất trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN tại Lào Cai là sự chuyển mình của ngành nông nghiệp. Từ nông nghiệp truyền thống, lạc hậu, nay bà con nông dân đã tiếp cận và ứng dụng rộng rãi tiến bộ kỹ thuật.

Tại xã Trấn Yên - nơi được biết đến là vựa dâu tằm lớn nhất tỉnh Lào Cai và cả khu vực miền Bắc với tổng diện tích trên 700 ha đã hình thành vùng sản xuất quy mô tập trung gắn với các chuỗi giá trị. Đặc biệt, tỉnh đã triển khai Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật tổng hợp thâm canh cây dâu và nuôi tằm trên địa bàn huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái (cũ)” cho 3 hộ dân trên địa bàn xã với 5 giàn khay trượt.
Đây phương pháp nuôi tằm công nghiệp, hiện đại, được áp dụng để tăng năng suất, giảm công lao động và kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn so với phương pháp nuôi truyền thống trên nền nhà, hoặc nong nia. Đến nay đã có 104 hộ đầu tư 157 giàn khay trượt để phục vụ nuôi tằm, mang lại năng suất và hiệu quả cao.

Ông Đỗ Minh Huấn, Chủ tịch UBND xã Trấn Yên cho biết: “Sau khi áp dụng nuôi tằm trên khay trượt, sản lượng kén tằm tăng gấp đôi. Cùng với đó, do môi trường nuôi sạch sẽ, thông thoáng, tằm ít bị bệnh, sinh trưởng khỏe mạnh, chín đều nên cho ra kén trắng, chất lượng kén tốt hơn so với nuôi trên nền nhà hoặc nong. Điều này giúp nâng cao giá trị thương phẩm của kén”.
Để phát triển nông nghiệp hiện đại, nâng cao giá trị, tỉnh đã chọn và đưa nhiều giống cây trồng, vật nuôi năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu sâu bệnh vào sản xuất đại trà như các giống lúa đặc sản Séng cù, nếp Thẳm Dương; cây ăn quả ôn đới, như mận, lê, đào; rau màu và các giống vật nuôi đặc trưng, như lợn bản địa, cá nước lạnh…
Nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, mô hình nông nghiệp thông minh, ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, nhà kính, nhà lưới đã được triển khai hiệu quả tại các xã, phường Sa Pa, Bắc Hà, Bảo Thắng, Mù Cang Chải, Văn Chấn… giúp tối ưu hóa sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tác động của thời tiết.

Bên cạnh đó, nhiều vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa tập trung đã hình thành, gắn với các chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, mang lại thu nhập ổn định và cao hơn cho người dân. Các đặc sản như quýt Mường Khương, dứa Bảo Thắng, chè Ô long Cao Sơn, chè Shan tuyết Suối Giàng, mận Bắc Hà, bưởi Đại Minh, măng tre Bát độ, quế Văn Yên... không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế, nhờ việc ứng dụng KH&CN để nâng cao chất lượng và truy xuất nguồn gốc.

Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp, KH&CN còn là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ tại Lào Cai. Các công nghệ mới trong chế biến nông sản, khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng đã được chuyển giao, giúp nâng cao năng lực sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn.
Cùng với đó, Lào Cai đang từng bước triển khai các giải pháp công nghệ để phát triển du lịch thông minh, từ ứng dụng quản lý lưu trú, đặt phòng trực tuyến đến các nền tảng thông tin du lịch số, giúp du khách dễ dàng tiếp cận và trải nghiệm dịch vụ.

Anh Giàng A Dê, chủ Homestay Hello Mù Cang Chải ở xã Púng Luông cho biết: Hiện nay, khách du lịch đa phần sử dụng internet, thiết bị thông minh để tìm kiếm thông tin du lịch, tham khảo điểm đến, so sánh và lựa chọn các dịch vụ du lịch hợp lý; thực hiện các giao dịch mua tour, đặt phòng, thanh toán trực tuyến...
Chúng tôi đã tích cực kết hợp với các công ty du lịch, tổ chức các tour, tuyến để quảng bá trên các nền tảng mạng xã hội, từ đó thu hút đông đảo du khách đến với Lào Cai.
Cùng với việc áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông - lâm nghiệp, tỉnh cũng ưu tiên triển khai xây dựng và bảo hộ sở hữu trí tuệ một số sản phẩm nông sản đặc thù của địa phương dưới dạng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, đã góp phần quan trọng trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, thúc đẩy sự phát triển hoạt động sản xuất, thương mại và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm nông sản được bảo hộ.
Đồng thời, góp phần quản lý tốt hơn chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm đặc trưng, phát triển thương hiệu nông sản địa phương, quảng bá và nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm của tỉnh trên thị trường, nâng cao đời sống người dân. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có trên 150 sản phẩm, dịch vụ đang được bảo hộ và quản lý sở hữu trí tuệ.
Để tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững, Lào Cai cũng đã chú trọng đầu tư vào công tác nghiên cứu khoa học và nâng cao năng lực ứng dụng KH&CN. Cùng với đó, tích cực hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học lớn trong nước để chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực KH&CN chất lượng cao, tổ chức hội thảo, diễn đàn khoa học. Tỉnh cũng đặc biệt quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ KH&CN, khuyến khích các sáng kiến, giải pháp cải tiến kỹ thuật trong các lĩnh vực đời sống.

Với những bước đi vững chắc và quyết liệt, KH&CN đang thực sự trở thành một trong những trụ cột quan trọng, mở ra kỷ nguyên phát triển mới cho Lào Cai. Từ những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ đến các khu công nghiệp hiện đại, KH&CN đang hiện hữu, giúp Lào Cai vươn mình mạnh mẽ, xứng đáng là tỉnh biên giới phát triển năng động của Việt Nam.