Thời gian qua, tình hình trên biên giới và địa bàn do Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu quản lý cơ bản ổn định. Tuy nhiên, do cuộc sống người dân 2 xã còn nhiều khó khăn, đặc biệt là thiếu nước sinh hoạt, nước sản xuất dẫn đến người dân đi làm thuê bên kia biên giới và các địa phương khác với số lượng lớn. Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của 2 xã còn cao (trên 68%). Tính đến tháng 8/2023, cả 2 xã mới đạt 5/19 tiêu chí nông thôn mới. Điều đáng nói, tình trạng tảo hôn vẫn diễn ra, chủ yếu tập trung ở các thôn có đồng bào dân tộc Mông sinh sống.
Để giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo mô hình điểm “Bộ đội Biên phòng Lào Cai đồng hành với thôn, bản nói không với tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống” trong đồng bào dân tộc thiểu số tại 2 xã Dìn Chin, Tả Gia Khâu (Mường Khương) giai đoạn 2022 - 2025. Trên cơ sở đó, Đảng ủy, Chỉ huy Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu đã phối hợp với cấp ủy đảng, chính quyền 2 xã đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân về công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Đồn tăng cường đổi mới nội dung và phương thức tuyên truyền về hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống phù hợp với thực tế của địa phương, từng đối tượng. Đồn cũng phối hợp với MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục hội viên, đoàn viên và người dân tham gia phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và chấp hành chính sách, pháp luật về hôn nhân, gia đình.
Ông Giàng Sín Sáng, Trưởng thôn Lao Tô, xã Tả Gia Khâu cho biết: Thông qua các buổi họp thôn, được cán bộ biên phòng tuyên truyền, người dân đã nhận thức rõ những hệ lụy do tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Trong 1 năm (từ tháng 10/2022 - 10/2023) triển khai mô hình điểm, Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu đã phối hợp với cấp ủy đảng, chính quyền xã Dìn Chin và xã Tả Gia Khâu tổ chức 4 đợt tuyên truyền, với 68 buổi, tại 17 thôn, thu hút 488 lượt người tham gia. Ngoài ra, tuyên truyền bằng loa kéo; hệ thống loa truyền thanh bằng tiếng phổ thông và tiếng địa phương, đồng thời cơ động đến các thôn, tuyên truyền tại chợ phiên 36 buổi về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có Luật Hôn nhân và Gia đình, các quy định của pháp luật về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đồn phối hợp với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương phân công 72 lượt cán bộ đến các trường học tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hôn nhân và gia đình cho giáo viên và học sinh độ tuổi 13 đến 15, với 3.244 lượt học sinh tham gia.
Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu cũng phối hợp với 2 xã treo 17 áp phích tại nhà văn hóa 17 thôn; cấp phát 455 tờ rời, 70 sổ cẩm nang cho đoàn viên, thanh niên về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Ngoài ra, thông qua hội nghị tuyên vận xã, các buổi họp thôn, cấp ủy đảng, chính quyền và đơn vị đã tổ chức cho 1.170 hộ ký cam kết về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
Cùng với đó, đồn phối hợp, kịp thời phát hiện, xử lý đối với các trường hợp tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và các hộ cho con, em cưới tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Đặc biệt, đồn đề nghị cấp ủy đảng, chính quyền 2 xã phối hợp trong việc thông tin khi người dân của xã này có dấu hiệu tảo hôn liên quan đến người dân của xã kia để cùng ngăn chặn.
Qua 1 năm triển khai mô hình điểm “Bộ đội Biên phòng Lào Cai đồng hành với thôn, bản nói không với tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống” trong đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Dìn Chin và xã Tả Gia Khâu đã mang lại hiệu quả. Trước khi có mô hình (từ năm 2021 trở về trước), hằng năm, trên địa bàn đồn quản lý xảy ra từ 7 đến 10 cặp có dấu hiệu tảo hôn. Sau khi mô hình đi vào hoạt động, trên địa bàn 2 xã có 5 cặp có dấu hiệu tảo hôn đã được tuyên truyền, vận động, ngăn chặn kịp thời, các cháu đều trở về gia đình, tiếp tục học tập đợi đến khi đủ tuổi theo quy định của pháp luật thì đăng ký kết hôn. Trong năm 2022 và tính đến tháng 10/2023, trên địa bàn không xảy ra trường hợp hôn nhân cận huyết thống, không có trường hợp phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con.
“Cán bộ, đảng viên và người dân trên địa bàn 2 xã đã được trang bị và nâng cao kiến thức pháp luật, đặc biệt là Luật Hôn nhân và Gia đình, góp phần nâng cao chất lượng dân số và giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội”, Đại úy Kiều Ngọc Tuấn, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Tả Gia Khâu khẳng định.