Vườn Quốc gia Hoàng Liên có diện tích hơn 28.000 ha, nằm ở độ cao từ 1.000 - 3.000 m so với mặt nước biển, thuộc địa bàn thị xã Sa Pa (tỉnh Lào Cai) và huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu). Vào thời điểm giáp tết Nguyên đán năm 2010, nơi đây đã xảy ra vụ cháy rừng lớn, kéo dài hơn một tuần, làm thiệt hại hàng nghìn ha rừng. Sau đó 2 năm, một vụ cháy lớn khác xảy ra, thiệt hại khoảng 100 ha rừng tại Vườn Quốc gia này. Đó là 2 trong số những vụ cháy rừng “kinh hoàng” mà lực lượng kiểm lâm tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên không thể nào quên.
Trong dịp cận tết Nguyên đán năm nay, tại thị xã Sa Pa, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp. Sáng sớm, sương muối phủ kín cành cây, ngọn cỏ, trời rét buốt, đến trưa, trời lại nắng chói chang, có gió. Hình thái thời tiết này đã duy trì nhiều ngày qua khiến lực lượng chức năng và người dân địa phương lo lắng.
Theo anh Trần Tiến Dũng, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm số 3 (xã Tả Van, thị xã Sa Pa), bắt đầu từ tháng 1, thời tiết tại Sa Pa trở nên hanh khô, nền nhiệt thấp kèm theo sương muối, băng giá làm chết thảm thực bì. Bên cạnh đó, gió Ô Quý Hồ đặc trưng của Sa Pa cũng bắt đầu hoạt động, khiến cho khả năng cháy rừng tăng cao. Vì vậy, để bảo vệ rừng, hạn chế tối đa thiệt hại có thể xảy ra, Trạm Kiểm lâm số 3 đã xây dựng kế hoạch phòng, chống cháy rừng trước, trong và sau tết Nguyên đán.
Theo đó, Trạm phân công các kiểm lâm viên luân phiên túc trực 24/24 giờ tại chốt barie; thực hiện tuần tra lưu động tại các điểm nóng, nơi có tài nguyên đa dạng và người dân thường xuyên lui tới; ra quân phát đường băng cản lửa, dọn thực bì, giảm vật liệu cháy, giảm độ khô, quản lý nguồn lửa. Ngoài ra, Trạm còn phối hợp với lực lượng biên phòng, công an ở địa phương tăng cường vận động, tuyên truyền bằng nhiều hình thức để người dân nâng cao ý thức bảo vệ rừng.
"Trong dịp Tết, Trạm Kiểm lâm số 3 huy động từ 80 – 100% lực lượng kiểm lâm tham gia công tác bảo vệ rừng. Với tinh thần “phòng là chính”, đến thời điểm này, đơn vị đã thực hiện xong các phần việc chuẩn bị và bắt đầu triển khai thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy rừng”, anh Trần Tiến Dũng chia sẻ.
Bên cạnh công tác phòng, chống cháy rừng, dịp tết Nguyên đán cũng là thời điểm các đối tượng hay lợi dụng để khai thác, vận chuyển trái phép các loại lâm sản, động vật hoang dã. Trước đây, vào dịp Tết, tại khu vực rừng thuộc quản lý của Trạm Kiểm lâm số 1 (xã Hoàng Liên, thị xã Sa Pa) thường xuyên xảy ra các vụ vận chuyển trái phép cây Vân Sam, Đỗ Quyên… Vì vậy, để thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng, Trạm Kiểm lâm số 1 đã xây dựng kế hoạch, bố trí lực lượng tuần tra, kiểm soát, nhằm xử lý kịp thời các tình huống. Bên cạnh đó, đơn vị cũng chủ động phối hợp với chính quyền địa phương đến từng hộ dân sống gần rừng để tuyên truyền, giáo dục và ký cam kết không vi phạm Luật Lâm nghiệp; đồng thời, triển khai chốt chặn để kiểm tra, kiểm soát lâm sản…
Chị Phạm Thị Ái Linh, kiểm lâm viên Trạm Kiểm lâm số 1 cho biết: Nhờ sự chủ động, nghiêm túc trong thực hiện công tác bảo vệ rừng, những năm gần đây, tình trạng phá rừng, khai thác rừng trái phép đã giảm đáng kể. Dịp Tết năm nay, chúng tôi vẫn tiếp tục nêu cao cảnh giác, luôn trong tư thế chủ động, sẵn sàng tham gia công tác bảo vệ rừng.
Trong những năm qua, công tác quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng, bảo vệ rừng trọng điểm tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên luôn được lực lượng kiểm lâm chú trọng, đặc biệt trong các dịp lễ, Tết.
Nhằm chủ động, sẵn sàng ứng phó với những tình huống có thể xảy ra, ngay từ đầu năm, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch bảo vệ rừng trên địa bàn quản lý với phương châm “4 tại chỗ”, xử lý nhanh nhất và hạn chế thấp nhất thiệt hại khi xảy ra tình huống nguy hại về rừng.
"Bên cạnh đó, đơn vị cũng chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân; duy trì trực 24/24 giờ tại 7 trạm kiểm lâm địa bàn; tăng cường tuần tra ở các điểm nóng để kịp thời phát hiện, ngăn chặn khi có cháy rừng xảy ra; tổ chức kiểm tra, kiểm soát người ra - vào rừng tại các chốt bảo vệ rừng và khóa, chốt chặn tại vị trí “nút thắt”, cửa ngõ vận chuyển lâm sản ra khỏi rừng; tuần tra, kiểm soát lưu động vòng ngoài, cửa rừng, đường mòn, lối mở, các tuyến đường liên thôn, liên xã thường phát sinh hành vi vận chuyển, tàng trữ lâm sản…", ông Trần Quốc Nam, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Hoàng Liên cho biết thêm.