Kiểm tra nghiêm minh, giữ vững kỷ cương của Đảng
Ngay từ khi thành lập, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất chú trọng công tác xây dựng Đảng, trong đó có công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Người khẳng định: Kiểm tra là một chức năng lãnh đạo của Đảng, là nhiệm vụ của toàn Đảng, lãnh đạo mà không kiểm tra coi như không lãnh đạo. Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, ngày 16/10/1948, Ban Thường vụ Trung ương Đảng khóa I đã ban hành Nghị quyết thành lập Ban Kiểm tra Trung ương - cơ quan kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng.
Cùng với ngành kiểm tra Đảng toàn quốc, ngành kiểm tra Đảng tỉnh Lào Cai được thành lập từ tháng 4/1951 do các đồng chí Ma Văn Sơn, Dương Việt Tiến được phân công phụ trách. Thời gian đầu, ngành kiểm tra Đảng của tỉnh được gọi là tổ kiểm tra và sau là Ban Kiểm tra Tỉnh ủy. Sau khi Ban Kiểm tra Tỉnh ủy được thành lập, các huyện ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đã tiến hành bầu các đồng chí cấp ủy viên làm công tác kiểm tra.
Trải qua chặng đường hơn 70 năm, từ chỗ chỉ phân công các đồng chí phụ trách, đến nay, cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy ngày càng lớn mạnh về bộ máy, chức năng, nhiệm vụ. Hiện, cơ quan có 4 đơn vị cấp phòng, trong đó có 3 phòng nghiệp vụ và văn phòng. Riêng cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy có 41 biên chế, gần một nửa số cán bộ có trình độ từ thạc sỹ trở lên, có trên 500 ủy viên ủy ban kiểm tra đảng ủy cấp xã, phường và ủy ban kiểm tra các đảng ủy.

Với phương châm “Lãnh đạo mà không kiểm tra, giám sát coi như không lãnh đạo”, trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng được tăng cường, bảo đảm nguyên tắc giám sát mở rộng, kiểm tra có trọng tâm, chuyển từ bị động sang chủ động, tập trung vào các lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác phức tạp, nhạy cảm, dễ phát sinh sai phạm, dư luận xã hội quan tâm, hạn chế tối đa việc chồng chéo về nội dung, thời gian, đối tượng kiểm tra, giám sát.
Ủy ban kiểm tra các cấp đã tổ chức thực hiện kiểm tra gần 4.000 tổ chức đảng (bằng 117% so với nhiệm kỳ trước), trên 15.000 đảng viên (bằng gần 230% so với nhiệm kỳ trước. Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm với 13 tổ chức đảng và 85 đảng viên. Kết luận có 7 tổ chức đảng và 52 đảng viên vi phạm, thi hành kỷ luật 4 tổ chức và 22 đảng viên.
Nâng tầm công tác kiểm tra, giám sát trong giai đoạn mới
Vận hành chính quyền địa phương hai cấp là bước đi đột phá trong công cuộc tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy. Cùng với sự thay đổi này, vai trò, trách nhiệm của ủy ban kiểm tra các cấp cũng được nâng lên tầm cao mới với những yêu cầu cao hơn. Đòi hỏi sự đổi mới toàn diện với quyết tâm chính trị cao để công tác kiểm tra, giám sát thực sự trở thành “thanh bảo kiếm” sắc bén của Đảng.
Ngay sau hợp nhất, đội ngũ cán bộ, công chức các phòng nghiệp vụ đã tham mưu cho Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy phổ biến, quán triệt đầy đủ các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh. Qua đó, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng được đổi mới toàn diện.
Đồng chí Bùi Trung Dũng - Phó Chánh Văn phòng Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Lào Cai cho biết: Việc tham mưu xây dựng các chương trình kiểm tra, giám sát đều có trọng tâm, hướng vào những lĩnh vực, địa bàn nhạy cảm, dễ phát sinh vi phạm. Đẩy mạnh số hóa tài liệu, qua đó, có thể phân tích, cảnh báo và phát hiện sớm các dấu hiệu vi phạm, thực hiện hiệu quả phương châm giám sát chủ động “từ sớm, từ xa”. Đặc biệt, sau khi sáp nhập, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã thực hiện tốt hệ thống văn bản, quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc thực hiện nhiệm vụ. Công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng được triển khai đúng chương trình, kế hoạch, nhờ đó, đã có tác dụng lớn trong cảnh báo, phòng ngừa vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên.

Bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ tỉnh Lào Cai sẽ tiếp tục đổi mới phương pháp kiểm tra, giám sát; chuyển trọng tâm công tác kiểm tra, giám sát sang giám sát thường xuyên, lấy phòng ngừa là chính; chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời cảnh báo, phát hiện vi phạm từ sớm, từ xa, ngăn chặn từ gốc vi phạm. Bên cạnh xây dựng các chương trình kiểm tra, giám sát có trọng tâm, trọng điểm, ủy ban kiểm tra các cấp sẽ phát hiện nhân rộng những cách làm hiệu quả, chủ động nắm chắc tình hình để phòng ngừa, cảnh báo, phát hiện, ngăn chặn. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước thực hiện kiểm tra giám sát trên nền tảng dữ liệu số. Phối hợp chặt chẽ, thống nhất giữa kiểm tra, giám sát của cấp ủy với Thanh tra Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước và hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.
Để công tác kiểm tra, giám sát thực sự hiệu quả, đồng chí Đồng chí Phan Quốc Nghĩa - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ nhiệm Thường trực Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ Lào Cai, cho biết: trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp để lãnh đạo, chỉ đạo đúng, trúng kịp thời, hiệu quả, công tác kiểm tra giám sát cần đi trước một bước. Ngành chú trọng tham mưu, ban hành kịp thời các quy định, quy chế, kế hoạch triển khai công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ 2025 - 2030 phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm hành lang pháp lý thống nhất, không có khoảng trống trong lãnh đạo, chỉ đạo; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm tra đảng nhất là cấp xã mới thành lập, thực hiện đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu để bảo đảm đội ngũ có năng lực, bản lĩnh, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới; tăng cường kiểm tra giám sát thường xuyên tập trung vào việc thực hiện chức năng nhiệm vụ quyền hạn của chính quyền hai cấp và các lĩnh vực nhạy cảm; tăng cường giáo dục liêm chính, đạo đức công vụ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đảng có đủ Đức sức trí. Chỉ khi đội ngũ đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, am hiểu về nghiệp vụ, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng mới thực sự phát huy hết vai trò của mình, góp phần xây dựng tổ chức đảng ở cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Hơn 7 thập niên qua, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã góp phần không nhỏ đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển của Đảng bộ tỉnh, đặc biệt, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, giữ nghiêm kỷ luật của Đảng và góp phần làm cho các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Ghi nhận sự trưởng thành và những đóng góp quan trọng đó, tập thể cơ quan và nhiều cán bộ, đảng viên Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy được các cấp tặng thưởng nhiều giấy khen, bằng khen. Tiêu biểu như Huân chương Lao động của Chủ tịch nước, Cờ thi đua xuất sắc, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương.
Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Minh Toàn cho biết: Trong bối cảnh vận hành chính địa địa phương hai cấp, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy sẽ nỗ lực thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là tham mưu giúp cấp ủy thực hiện kiểm tra giám sát, đồng thời nỗ lực xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh, trình độ để thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra giám sát theo quy định... Bên cạnh đó, nâng cao hơn nữa nhận thức về trách nhiệm của các cấp ủy đối với công tác kiểm tra, giám sát và trách nhiệm của ngành kiểm tra Đảng đối với công việc được giao, góp phần xây dựng Đảng bộ tỉnh trong sạch, vững mạnh, giúp Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo chỉ đạo tổ chức thực hiện tốt và hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Trong chặng đường mới, mỗi cán bộ, đảng viên ngành kiểm tra Đảng tiếp tục rèn luyện nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng, phương pháp công tác để đáp ứng tốt hơn mục tiêu đặt ra cho công tác kiểm tra, giám sát mà Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh mong muốn, góp phần tích cực vào thúc đẩy thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chính trị. Với truyền thống 77 năm xây dựng và trưởng thành, ngành kiểm tra của Đảng sẽ tiếp tục tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ của mình góp phần giữ gìn kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, góp phần xây dựng Đảng bộ tỉnh ngày càng trong sạch, vững mạnh hoàn thành thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã đề ra.