Phố Lu - Điểm nhấn trong trục động lực kinh tế tỉnh

Vị trí địa lý đặc biệt

Vai trò, sứ mệnh của đô thị Phố Lu càng rõ nét hơn khi ngày 15/10/2024, Bộ Xây dựng có Quyết định công nhận đô thị Phố Lu đạt tiêu chí đô thị loại IV. Từ xa xưa, thị trấn Phố Lu đã được lịch sử ghi nhận là nơi quần tụ đông người, giao thương sôi động, sầm uất, tấp nập “trên bến dưới thuyền”.

Từ khi tái lập tỉnh tới nay, Phố Lu tiếp tục khẳng định là trung tâm giao thương kinh tế, thương mại, dịch vụ, đầu mối giao thông quan trọng của các huyện phía Nam và kết nối trực tiếp với tỉnh lỵ Lào Cai.

Đối chiếu với Quy hoạch phát triển tỉnh Lào Cai được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 3/2023, đô thị Phố Lu vừa là điểm nhấn trên trục kinh tế dọc sông Hồng tại địa bàn tỉnh Lào Cai vừa có vai trò liên kết không gian phát triển hai cực tăng trưởng, ba vùng kinh tế của tỉnh, bốn lĩnh vực chuyên sâu của tỉnh.

Phố Lu cũng có vị trí địa lý đặc biệt khi tỉnh Lào Cai tiếp tục phát huy vai trò “đầu cầu” kết nối Vùng đồng bằng Bắc Bộ của Việt Nam, các nước ASEAN với vùng Tây Nam (Trung Quốc), trong đó huyện Bảo Thắng hội tụ đủ các yếu tố cần thiết trong các mảng màu kết nối như nền tảng là văn hóa, kết nối thương mại, giao thông, kết nối doanh nghiệp.

Với vị trí đắc địa, từ xa xưa Phố Lu đã được ưu tiên các tuyến giao thông huyết mạch, ngoài giao thông đường thủy lâu đời, thời Pháp thuộc là tuyến đường sắt Điền - Việt cũng đi qua trung tâm Phố Lu, đây là tuyến giao thông có tính biểu tượng kết nối giao thương Việt - Trung đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Đường bộ phát triển, Phố Lu có thêm các tuyến đường nội vùng như Quốc lộ 4E từ thành phố Lào Cai qua Phố Lu và nối với Quốc lộ 70; đường Vạn Hòa - Bảo Hà; đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai với việc đầu tư điểm kết nối với Phố Lu; Phố Lu cũng là đô thị gần khu vực Cảng Hàng không Sa Pa nhất (cự ly khoảng 10 km), sau khi dự án này hoàn thành sẽ đồng thời có thêm các trục giao thông kết nối với huyện lỵ Bảo Thắng.

Đô thị xứng tầm khu vực

Theo Quyết định 938, ngày 15/10/2024 của Bộ Xây dựng thì đô thị Phố Lu có diện tích 4.695 ha, trong đó 2.252 ha là diện tích tự nhiên của thị trấn Phố Lu hiện nay, 2.094 ha diện tích tự nhiên của xã Sơn Hà hiện tại và 349 ha thuộc một phần xã Sơn Hải.

Như vậy, đô thị Phố Lu theo Quyết định công nhận của Bộ Xây dựng có diện tích tự nhiên lớn hơn 2 lần thị trấn Phố Lu hiện tại (năm 2020 thị trấn Phố Lu được sáp nhập toàn diện tích tự nhiên xã Phố Lu).

Với diện tích này, đô thị Phố Lu có diện tích gấp 7,5 lần thị trấn Bắc Hà, huyện Bắc Hà (sau khi sáp nhập thêm xã Tà Chải), gấp 3,3 lần thị trấn huyện lỵ Phố Ràng (huyện Bảo Yên) và gấp 6,5 lần diện tích thị trấn huyện lỵ Khánh Yên (huyện Văn Bàn).

Quy hoạch đô thị trung tâm được mở rộng tạo điều kiện để huyện Bảo Thắng triển khai một số quy hoạch chi tiết như Khu đô thị mới Cường Thịnh với diện tích lập quy hoạch 38 ha; quy hoạch chi tiết xây dựng dọc hai bên Tỉnh lộ 152 với diện tích lập quy hoạch 58 ha; quy hoạch chi tiết xây dựng khu dân cư thôn Làng Chưng với diện tích 30 ha.

Ngoài ra còn có quy hoạch chi tiết Khu đô thị mới Phú Long có diện tích lập quy hoạch 71 ha; quy hoạch khu đô thị mới Phú Thịnh với diện tích 13 ha.

Về nguồn lực, từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVIII đến nay, tổng nguồn lực huy động cho thực hiện các tiêu chí đô thị loại IV đối với đô thị Phố Lu vào khoảng 2.500 tỷ đồng, trung bình mỗi năm hơn 600 tỷ đồng, trong đó tập trung chủ yếu cho các dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo chỉnh trang đô thị.

Điển hình như trụ sở hợp khối Huyện ủy, UBND huyện và các cơ quan hành chính của huyện, trụ sở Viện Kiểm sát nhân dân huyện, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú huyện, Trường THCS số 1 thị trấn, Dự án nâng cấp Bệnh viện Đa khoa huyện giai đoạn 2, dự án xây dựng không gian phố đi bộ, chợ đêm.

Ngoài ra là các dự án giao thông như đường kết nối ga Phố Mới với huyện Văn Yên - Yên Bái (Tỉnh lộ 160) đoạn qua Phố Lu; dự án cải tạo, chỉnh trang Quốc lộ 4E; dự án nút giao Phố Lu (kết nối Tỉnh lộ 152 với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai).

Để xứng tầm quy mô đô thị cấp khu vực, hạ tầng kỹ thuật các khu đô thị Khu dân cư Phú Long, Khu dân cư Ba Đình, Khu đô thị Cường Thịnh, Dự án hồ trung tâm (thị trấn Phố Lu), dự án Khu dân cư Làng Chưng (xã Sơn Hà)... đã được đầu tư, góp phần hoàn thiện quy hoạch tổng thể đô thị và đáp ứng các yêu cầu phát triển của đô thị Phố Lu trong giai đoạn mới.

Hướng tới mục tiêu thành lập thị xã

Đô thị Phố Lu đã được công nhận là đô thị loại IV, đây là nền tảng, cơ sở quan trọng để Bảo Thắng tiếp tục thực hiện các mục tiêu phấn đấu thành lập thị xã Bảo Thắng trong tương lai gần. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện xác định việc thành lập thị xã Bảo Thắng là phù hợp với Quyết định 316/QĐ-TTg ngày 29/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050.

Với chủ trương, định hướng của tỉnh, tại Quyết định số 3974/QĐ-UBND ngày 11/11/2021 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt Đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện Bảo Thắng đến năm 2040 cũng có mục tiêu sau khi nâng cấp đô thị Bảo Thắng đạt loại IV sẽ tiếp tục phấn đấu thành lập thị xã Bảo Thắng trước năm 2030. Định hướng cũng sớm xác định thị xã Bảo Thắng trong tương lai gồm 8 phường và 6 xã.

Giai đoạn trước, trong quy hoạch chung dọc sông Hồng, riêng đoạn qua huyện Bảo Thắng với chiều dài khoảng 35 km đã có một số quy hoạch được phê duyệt liên quan chặt chẽ đến đô thị Phố Lu. Điển hình như Quy hoạch chung dọc sông Hồng kết nối đô thị Phố Lu với đô thị Bảo Hà - Tân An được phê duyệt năm 2021 hay Quy hoạch chung đô thị Phố Lu (được phê duyệt năm 2017) với tổng diện tích quy hoạch 13.044/ha cũng là nền tảng, định hướng quan trọng cho việc xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí loại IV đối với đô thị Phố Lu.

Việc Bộ Xây dựng có Quyết định công nhận Phố Lu đạt tiêu chí đô thị loại IV là cơ sở pháp lý chắc chắn để Bảo Thắng tiếp tục hoàn thiện các quy hoạch vùng huyện, quy hoạch các đô thị trên địa bàn và triển khai lập các quy hoạch chung các xã, quy hoạch ngành, lĩnh vực, đáp ứng các mục tiêu phát triển của huyện trong thời kỳ mới.

Phố Lu được công nhận là đô thị loại IV còn giúp cho huyện Bảo Thắng thu hút các nguồn lực đầu tư vào địa bàn, nhất là đầu tư trong lĩnh vực phát triển hạ tầng giao thông, đô thị, sản xuất công nghiệp, hình thành vùng chuyên canh cây trồng gắn với chế biến nông sản, phát triển du lịch - dịch vụ, thương mại.

Nâng cao chất lượng các tiêu chí đô thị loại IV, tiến tới thành lập thị xã không chỉ là mục tiêu của Đảng bộ huyện, các cấp chính quyền trong những năm qua mà còn là nguyện vọng, mong mỏi của Nhân dân trên địa bàn để mở ra một trang sử phát triển mới của Bảo Thắng, thời kỳ khẳng định vị thế vững chắc là huyện phát triển hàng đầu của tỉnh.