Nâng cao cảnh giác với tội phạm lừa đảo trên không gian mạng

Ngày 18/5, tại một nhà hàng ở thị trấn Phố Ràng (huyện Bảo Yên), có người lạ mặt tự xưng là cán bộ của một trường học trên địa bàn đến đặt 4 mâm cơm cho cán bộ, giáo viên liên hoan.

Đối tượng đã kết bạn qua mạng zalo với chủ quán để nhắn tin, gọi điện lấy lòng tin và sau đó nhờ chủ quán mua giúp 10 thùng rượu để thưởng cho cán bộ trong buổi liên hoan. Sau đó, đối tượng cho số điện thoại của cơ sở bán rượu để chủ quán liên hệ mua giúp và nói sẽ thanh toán cả tiền ăn và tiền rượu luôn.

Tuy nhiên, hành vi của đối tượng đã bị chủ quán nghi ngờ và báo Công an huyện Bảo Yên. Nhờ sự tư vấn của lực lượng công an, chủ quán ăn đã thoát khỏi hành vi lừa đảo của các đối tượng trên.

Thiếu tá Lý Văn Trường, Đội trưởng Đội An ninh Công an huyện Bảo Yên cho biết: Trước thủ đoạn tinh vi của các đối tượng lừa đảo, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền cho người dân nâng cao cảnh giác.

Thời gian qua, theo ghi nhận của công an các huyện, thị xã, thành phố, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều nhóm đối tượng với thủ đoạn lừa đảo khác nhau qua mạng internet, mạng xã hội zalo, facebook…

Tại thị xã Sa Pa và thành phố Lào Cai đã có chủ quán kinh doanh dịch vụ ăn uống mắc lừa trước thủ đoạn lừa đảo tương tự như tại huyện Bảo Yên. Các đối tượng đã lừa chủ quán chuyển một phần tiền để mua rượu, sự việc hiện đang được cơ quan công an phối hợp với các cơ quan liên quan điều tra.

Tháng 12/2022, Công an thành phố Lào Cai phá Chuyên án 122K, triệt xóa đường dây mua bán tài khoản ngân hàng trên mạng xã hội, bắt 1 đối tượng chủ mưu và 17 đối tượng liên quan đến đường dây mua bán 33 tài khoản ngân hàng, trong đó chủ yếu là tài khoản của người dân vùng cao và học sinh THPT.

Thượng úy Nguyễn Duy Toàn, Đội Cảnh sát hình sự Công an thành phố Lào Cai cho biết: Lợi dụng việc nhiều người dân thiếu hiểu biết và học sinh có tài khoản ngân hàng không dùng đến, các đối tượng đã tìm mua với giá từ 1 - 2 triệu đồng để phục vụ hành vi lừa đảo chuyển tiền qua mạng, đánh lạc hướng điều tra của lực lượng chức năng trong quá trình điều tra, xác minh các vụ việc.

Bên cạnh đó, tại Lào Cai cũng đã xuất hiện các đối tượng sử dụng tài khoản mạng xã hội “ảo” đăng quảng cáo “tuyển cộng tác viên mua bán hàng trên sàn thương mại điện tử Shopee, Lazada, Tiki…” với mỗi lần mua hàng, người mua sẽ được hoàn trả tiền cộng thêm tiền “hoa hồng” từ 10% đến 20% giá trị đơn hàng.

Quá trình hướng dẫn, đối tượng sẽ gửi cho bị hại một đường link sản phẩm thật trên các sàn thương mại điện tử như Sendo, Shopee, Lazada… và yêu cầu bị hại tạo đơn hàng, thanh toán tiền mua hàng bằng hình thức chuyển số tiền tương ứng với giá sản phẩm vào tài khoản ngân hàng mà đối tượng cung cấp.

Sau đó, hệ thống sẽ hoàn tiền và kèm theo “hoa hồng” được chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của bị hại. Đối với những đơn hàng giá trị nhỏ, đầu tiên bị hại sẽ được thanh toán tiền gốc kèm “hoa hồng”.

Trong những lần tiếp theo với số lượng đơn hàng có giá trị tiền lớn hơn, các đối tượng đưa ra nhiều lý do như hệ thống bị lỗi, đơn hàng chưa thành công; cần tạo đủ số lượng đơn hàng theo yêu cầu; muốn nhận lại tiền thì chuyển khoản thêm tiền cho đơn hàng, nếu không sẽ bị mất toàn bộ tiền...

Bị hại với tâm lý muốn nhận lại tiền, lại tin vào lời hứa số tiền chuyển vào sẽ được hoàn trả nên tiếp tục chuyển tiền cho các đối tượng cho đến khi không còn khả năng chi trả thì bị các đối tượng chặn liên lạc và chiếm đoạt.

Đó chỉ là những thủ đoạn được phát hiện trong rất nhiều phương thức, thủ đoạn lừa đảo qua mạng mà các đối tượng đã sử dụng. Tính từ năm 2022 đến nay, Đội Cảnh sát hình sự Công an thành phố Lào Cai đã tiếp nhận, giải quyết 19 tin báo, tố giác về tội phạm lợi dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, internet để chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền bị chiếm đoạt hơn 5,7 tỷ đồng.

Trung tá Trần Phi Long, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự Công an thành phố Lào Cai cho rằng, trước các sự việc xảy ra, người bị hại chưa kịp thời trình báo với cơ quan công an để thực hiện ngay các biện pháp nghiệp vụ nhằm thu hồi tài sản. Trong khi đó, các đối tượng lừa đảo sử dụng không gian mạng để thực hiện hành vi lừa đảo trên phạm vi rộng, đối tượng có thể ở một nơi nhưng lại gây hậu quả ở nơi khác, thậm chí có thể đối tượng đang ở nước ngoài…

Trước thực tế tình hình tội phạm trên không gian mạng diễn biến phức tạp và tinh vi hơn, cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, đặc biệt là ngành công an, người dân cần nâng cao cảnh giác. Người dân không nên cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua mạng xã hội, internet… nếu có nghi ngờ, nên báo ngay cho công an địa phương để có hướng giải quyết, tránh bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.