Trong thời gian tới, chính trường Ai Cập chắc chắn vẫn sẽ bị bóp nghẹt bởi cuộc chiến tranh giành quyền lực chưa biết đến hồi kết.
Tân Tổng thống Ai Cập Mohamed Mursi phát biểu tại Lễ nhậm chức.
Chỉ trong hai ngày vừa qua, chính trường Ai Cập lại nổi sóng với những động thái được coi là phát súng mở màn cho một cuộc chiến mới. Đầu tiên, tân Tổng thống Mohamed Mursi ra sắc lệnh “hủy” quyết định giải tán Quốc hội đưa ra hồi tháng 6/2012 của Hội đồng tối cao các lực lượng vũ trang.
Đáp lại, Tòa án Hiến pháp tối cao của Ai Cập sau đó đã tuyên bố rằng, mọi phán quyết của Tòa án là quyết định cuối cùng và mang tính bắt buộc, tức là gián tiếp phủ nhận sắc lệnh của ông Mohamed Mursi. Rõ ràng, sự đối đầu truyền thống giữa giới quân sự và phe Hồi giáo đang bắt đầu trở lại, thậm chí còn gay gắt hơn trước rất nhiều.
Đúng như người ta dự đoán, tân Tổng thống Ai Cập Mohamed Mursi đã chính thức có những động thái đầu tiên nhằm khẳng định vị trí và quyền lực của mình trên cương vị mới. Với sắc lệnh “hủy” quyết định giải tán Quốc hội đưa ra tháng trước của Hội đồng tối cao các lực lượng vũ trang, ông Mohamed Mursi kêu gọi triệu tập lại Quốc hội do những người Hồi giáo chiếm đa số, cho tới khi một Quốc hội mới được bầu. Động thái bất ngờ này của tân Tổng thống Mohamed Mursi thực sự đã gây ra một cơn sóng mào đầu cho hàng lớp sóng tranh giành quyền lực sẽ nối tiếp nhau trong thời gian tới tại đất nước Kim tự tháp.
Giới phân tích đánh giá, đây dường như là một quyết định “buộc phải có” của ông Mohamed Mursi trong bối cảnh vẫn bị giới quân sự o ép, giành hết những quyền lực quan trọng trong việc điều hành đất nước. Đó là quyền điều hành các lực lượng vụ trang, quyền quyết định việc soạn thảo Hiến pháp mới hay các quyền liên quan đến ngân sách nhà nước như nắm giữ các thể chế tài chính và công nghiệp...
Quyết định của ông Mohamed Mursi đã tạo ra nhiều luồng dư luận, phản ứng khác nhau. Các nhà chuyên gia nhận định, đây là một hành động mang tính cách mạng. Nhưng ngược lại, nhiều đảng phái cho rằng, đây là một sự vi phạm luật pháp không thể chối cãi và phản ứng mạnh mẽ nhất là của giới quân sự Ai Cập.
Ngay sau tuyên bố của tân Tổng thống, Hội đồng tối cao các lực lượng vũ trang cầm quyền Ai Cập đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp để “nghiên cứu và thảo luận về tác động của quyết định của Tổng thống Mohamed Mursi”. Sau đó, Tòa án Hiến pháp Tối cao Ai Cập đã đưa ra một tuyên bố nhằm “vô hiệu hóa” sắc lệnh Tổng thống, rằng mọi phán quyết của Tòa án là quyết định cuối cùng, mang tính bắt buộc phải thực hiện và không thể bị thách thức. Nhưng có thể thấy là, sự việc này đã diễn ra đúng như giới phân tích dự đoán rằng, thời gian này và cả sắp tới, giới quân sự Ai Cập sẽ không lựa chọn việc đối đầu trực tiếp với Tổng thống Mohamed Mursi.
Sự lựa chọn trung gian là Tòa án Hiến pháp Tối cao. Có lẽ giới quân sự lúc này cũng hiểu rằng, đối đầu trực tiếp với một vị Tổng thống do dân bầu ra là không hề có lợi. Hơn thế nữa, quyết định triệu tập lại Quốc hội của tân Tổng thống Mohamed Mursi được tuyên bố là có sự hậu thuẫn của Mỹ. Các quan chức của chính quyền ông Mursi đã truyền thông điệp của Tổng thống Mỹ Barack Obama rằng, Mỹ đảm bảo cam kết đối với “quan hệ đối tác” mới với Ai Cập.
Trong một diễn biến mới nhất, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ William Burns còn nói với giới báo chí: “Ai Cập có thể dựa vào sự ủng hộ của Mỹ trong bối cảnh họ đang nỗ lực hiện thực hóa khát vọng của họ”. Rõ ràng, “họ” mà đại diện nước Mỹ nói ở đây là người dân Ai Cập, cũng chính là vị Tổng thống mà họ bầu ra.
Có thể thấy rằng, sau khi cựu đồng minh Mubarak bị lật đổ, chính quyền Tổng thống Obama sau quãng thời gian cân nhắc đã quyết định lựa chọn “kẻ thắng”. Vì hơn ai hết, ông Obama hiểu rằng, nếu lựa chọn những hậu duệ của chế độ Mubarak, Washington sẽ chỉ nhận được những kết quả tiêu cực, làm tổn hại đến mối quan hệ dựa trên lợi ích chung với Ai Cập.
Như vậy, có thể thấy, cuộc đua tranh giành quyền lực tại Ai Cập đã chính thức bước sang một giai đoạn mới, được coi là một “cuộc đấu” trong chính nội bộ các thể chế nhà nước của nước này.
Giới phân tích dự đoán, dù phe Hồi giáo và Tổng thống Mohamed Mursi có khôi phục lại được Quốc hội thì chưa chắc cơ quan này có thể đưa ra những quyết định có hiệu lực. Vì thế, cuộc chiến của ông Mohamed Mursi vẫn còn dài. Còn về giới quân sự Ai Cập, mặc dù lui về không đối đầu trực tiếp với chính phủ lâm thời nhưng tiếng nói và sức mạnh của phe này vẫn không thể phủ nhận. Và như vậy thời gian tới, chính trường Ai Cập chắc chắn vẫn sẽ bị bóp nghẹt bởi cuộc chiến tranh giành quyền lực chưa biết đến hồi kết.
Có thể thấy rằng, cuộc đấu tranh giành quyền lực giữa giới quân sự và phe Hồi giáo tại đất nước Kim tự tháp vẫn sẽ còn dài. Trong cuộc chiến cam go đó, chắc chắn tân Tổng thống Mohamed Mursi sẽ phải phải dày công để dàn xếp, điều đình và hòa giải giữa rất nhiều thế lực, đó là giới quân sự, là tổ chức anh em Hồi giáo, các phe nhóm Hồi giáo cực đoạn và cả các lực lượng thế tục mới nổi./.
