Cần giải pháp đồng bộ, quyết liệt giữ thương hiệu “Cam Văn Chấn”

Cây cam đã từng là cây trồng chủ lực xoá đói giảm nghèo, là niềm tự hào của người dân các xã vùng ngoài huyện Văn Chấn mỗi khi nói đến và đã được công nhận Nhãn hiệu “Cam Văn Chấn”. Tuy nhiên, hiện tượng vàng lá thối rễ dẫn đến việc người dân phải chặt bỏ khiến diện tích trồng cam của toàn huyện giảm một nửa. Để giữ vững thương hiệu “Cam Văn Chấn” đòi hỏi sự nỗ lực của các cấp, ngành và cả huyện Văn Chấn khi diện tích cam giảm đi trầm trọng.
Ngậm ngùi phá bỏ cây cam
Thị trấn Nông trường Trần Phú từng nổi tiếng là địa phương có diện tích cam nhiều nhất nhì của huyện. Thời kỳ nhiều nhất, cả xã có hơn 500 ha cam. Cây cam đã trở thành cây trồng chủ lực làm giàu cho người dân trong xã, không ít nhà có bạc tỷ từ cây cam. Gia đình ông Phan Văn Việt ở thị trấn Nông trường Trần Phú là một trong những hộ dân gắn bó với cây cam đầu tiên ở vùng đất này. Từ năm 2001, gia đình ông đã trồng 0,5 ha cam Đường canh và cam sành. Thấy hiệu quả kinh tế cao, ông tiếp tục mở rộng diện tích lên hơn 2 ha. 
Giai đoạn từ 2013 - 2016, vườn cam được mùa được giá, mỗi héc-ta cho thu nhập 400 - 500 triệu đồng. Thế rồi, "cơn bão” dịch bệnh trên cây cam ập đến, từng luống cây ngả màu úa vàng chết khô. 
Đến năm 2020 cả 2 ha cam chỉ còn thưa thớt vài cây lay lắt, ông Việt phải chặt bỏ để chuyển sang cây trồng khác. Nhìn đồi cam đã bị chặt bỏ, ông Việt buồn rầu: "Tiếc lắm nhưng chả biết làm sao vì bệnh không thể cứu chữa được, dù tôi đã thực hiện theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp huyện và các chuyên gia nhưng tình trạng cũng không khả quan. Từ vườn này lan sang vườn kia, có những cây hôm nay vẫn xanh tốt nhưng chỉ ngày hôm sau đã héo úa buộc lòng tôi phải chặt bỏ để thay thế bằng cây trồng khác. Cây cam đã gắn bó với gia đình tôi cả chục năm trời. Nhờ cây cam mà cuộc sống gia đình tôi khá giả hơn rất nhiều. Tâm huyết, tiền của tôi đổ dồn vào vườn cam bây giờ đành ngậm ngùi phá bỏ để cải tạo lại đất trồng cây khác vì cây cam không thể tiếp tục trồng lại được”. 
Thôn Thiên Tuế, xã Thượng Bằng La - nơi được cho là có nhiều diện tích cam nhiều nhất của xã và cũng là thôn có nhiều tỷ phú nhất nhờ trồng cam. Gia đình ông Nguyễn Văn Bích là hộ tiêu biểu trong việc trồng cam cũng từng là điển hình phát triển kinh tế của địa phương với tổng thu nhập hơn 3 tỷ đồng mỗi năm từ cam. Thời điểm năm 2014, gia đình ông Bích có tới hơn 7 ha cam, quýt các loại. Để tạo thương hiệu và ổn định đầu ra cho sản phẩm, ông Bích đã tập hợp các hộ gia đình có diện tích cam nhiều trong thôn thành lập tổ hợp tác tập trung trồng cam theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng tầm và giữ vững thương hiệu "Cam Văn Chấn”. 
Tuy nhiên, dịch bệnh đã làm 5 ha cam của gia đình ông chết sạch không thể cứu vãn nổi. Bao nhiêu công sức, tâm huyết, vốn liếng đầu tư vào đồi cam mà ông Bích đành ngậm ngùi phá bỏ: "Không hiểu sao cây đang phát triển rất tốt, nhưng dịch bệnh lây lan rất nhanh, lúc đầu chỉ lác đác vài chỗ, mấy ngày sau hiện tượng đã lây lan ra cả vườn rồi toàn bộ diện tích. Mặc dù, tôi đã theo khuyến cáo của các cơ quan chức năng tích cực cứu chữa nhưng những cây cam còn lại quả còi cọc, chậm phát triển. Không riêng gì gia đình tôi, cả khu vực này các vườn cam cứ đổ bệnh như nhau rồi chết”. 
Đồng bộ các giải pháp
Huyện Văn Chấn được biết đến là "thủ phủ” của cây cam. Năm 2016, thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, huyện Văn Chấn đã chọn cây cam để phát triển. Diện tích cam trồng mới không ngừng tăng và thời điểm cam chưa bị bệnh, toàn huyện Văn Chấn có hơn 2.000 ha cam, sản lượng đạt 10.000 tấn/năm, mỗi năm xuất ra thị trường hàng ngàn tấn cam, đem lại thu nhập gần 200 tỷ đồng. 
Tháng 12 năm 2016, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận Nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm "Cam Văn Chấn”. Ngày 4/11/2022, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định số 5345 /QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý số 00121 "Văn Chấn” cho sản phẩm quả cam khu vực địa lý các xã: Cát Thịnh, Tân Thịnh, Đại Lịch, Chấn Thịnh, Bình Thuận, Thượng Bằng La, Nghĩa Tâm, Minh An; thị trấn Sơn Thịnh, thị trấn Nông trường Trần Phú. 
Cần giải pháp đồng bộ, quyết liệt giữ thương hiệu “Cam Văn Chấn” ảnh 1
Người dân ở tổ dân phố 19/5 thị trấn Nông trường Trần Phú, huyện Văn Chấn  chặt bỏ những cây cam bị bệnh nặng không có khả năng hồi phục. 
Tuy nhiên, những địa phương nổi tiếng có diện tích trồng cam nhiều như thị trấn Nông trường Trần Phú và xã Thượng Bằng La đã dần vắng bóng cây cam. Đến nay, toàn huyện chỉ còn hơn 1.000 ha cam. Diện tích cây cam giảm, dẫn tới sản lượng giảm, thu nhập của người trồng cam cũng giảm. Đó là thực tế của người trồng cam như ông Nguyễn Văn Bích, thôn Thiên Tuế, xã Thượng Bằng La; ông Phan Văn Việt, thị trấn Nông trường Trần Phú và hàng ngàn hộ trồng cam khác. 
Để giữ thương hiệu "Cam Văn Chấn”, ngày 16/4/2024, UBND huyện Văn Chấn phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, Trung tâm Thực nghiệm rau hoa quả Gia Lâm - Hà Nội và 9 xã vùng ngoài của huyện tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch hỗ trợ trồng mới, trồng cải tạo diện tích cam của huyện năm 2024. Cụ thể, huyện sẽ hỗ trợ trồng mới, trồng cải tạo lại diện tích cam có chất lượng với quy mô phù hợp, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật tạo ra sản phẩm... góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế  - xã hội, mở rộng sản xuất hàng hóa, nâng cao đời sống và thu nhập cho người dân. 
Diện tích trồng mới, trồng cải tạo lại năm 2024 tối đa là 100 ha, triển khai trên địa bàn các xã: Tân Thịnh, Đại Lịch, Chấn Thịnh, Bình Thuận, Nghĩa Tâm, Minh An, Thượng Bằng La, Cát Thịnh và thị trấn Nông trường Trần Phú. Đồng thời, UBND huyện Văn Chấn giao Hội Nông dân huyện chỉ đạo các cơ sở hội tại các xã vùng ngoài tập trung tuyên truyền, hướng dẫn hội viên tích cực tham gia cải tạo, phát triển diện tích mới và chăm sóc diện tích cam hiện có. 
Ông Phạm Thái Sơn - Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Chấn cho biết: Những diện tích bị nhiễm bệnh, huyện chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp với các địa phương chặt bỏ, cải tạo lại đất, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón có nguồn gốc hóa học, tuyệt đối không trồng lại cam trên diện tích đã bị chặt bỏ do nhiễm bệnh; những diện tích chưa nhiễm bệnh chỉ đạo các địa phương vận động bà con nông dân tập trung chăm sóc; những diện tích có thể phục hồi được hướng dẫn chăm sóc bằng phân bón hữu cơ, vi sinh, tưới nước đầy đủ, thực hiện tốt biện pháp phòng bệnh, không để lây lan ra cây khác, vườn khác. 
Huyện đang xem xét xây dựng Đề án hỗ trợ nhân dân khôi phục lại vùng cây ăn quả có múi. Cùng với việc khảo sát, quy hoạch đất đai, hướng dẫn nhân dân trồng mới, huyện sẽ hỗ trợ một phần giá cây giống để động viên nhân dân. Hiện nay, huyện Văn Chấn đang chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các xã, thị trấn khảo sát, đánh giá lại vùng trồng, nhu cầu của nhân dân, xây dựng đề án, kế hoạch triển khai, để sớm khôi phục lại vùng cây ăn quả có múi tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương. 
Khôi phục và giữ vững thương hiệu, Chỉ dẫn địa lý "Cam Văn Chấn” là điều mà người dân mong mỏi ở các cấp, các ngành trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, ngoài những giải pháp của các cấp, các ngành, bản thân mỗi người trồng cam cũng cần ý thức rõ trách nhiệm của mình về việc tuân thủ quy hoạch, quy trình kỹ thuật trồng cam theo đúng hướng dẫn của huyện, của xã và ngành chuyên môn.
Kết quả nghiên cứu của Viện Nông hóa thổ nhưỡng, Viện Bảo vệ thực vật, Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả Trung ương... nguyên nhân gây bệnh vàng lá thối rễ là do nấm Phytophthora spp, Fusarium solani và tuyến trùng gây ra. Đây là bệnh xuất phát từ chu kỳ trồng cây ăn quả có múi, sử dụng các biện pháp thâm canh lý, hóa học triệt để, ảnh hưởng đến khả năng phục hồi của cây cam, gây hủy hoại môi trường, không tuân thủ nguyên tắc thâm canh hữu cơ, sinh học bền vững. Việc lạm dụng thuốc diệt cỏ, phân hóa học làm hủy hoại đất. Nhiều hộ bón phân chuồng tươi chưa qua quy trình ủ hoai mục cũng gây hại cho cây. Có hộ dân thâm canh theo kiểu tận thu, vắt kiệt như khoanh gốc cho ra quả sớm, để số quả dày đặc và thiếu nước tưới làm cây cam không đủ sức đề kháng với nấm bệnh.

Thanh Tân

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đích đến là giảm nghèo bền vững

Sơn Lương: Đích đến là giảm nghèo bền vững

Vốn là vùng “lõm” khó khăn sau khi sáp nhập 4 xã, Sơn Lương hôm nay đang có những chuyển biến mạnh mẽ. Người dân không còn ỷ lại mà xem những con giống, vốn vay từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia như “cần câu” để thực hiện giấc mơ thoát nghèo. Mục tiêu giảm 209 hộ nghèo trong năm 2025 không chỉ là con số, mà là lời kêu gọi hành động từ trái tim của toàn hệ thống chính trị.

Vườn quýt ngọt trên núi đá Bản Xèo

Vườn quýt ngọt trên núi đá Bản Xèo

Trước đây, ít ai nghĩ vùng đất dốc đầy đá sỏi tại thôn Cửa Cải, xã Mường Vi cũ (nay là xã Bản Xèo) lại có thể trồng được quýt. Thế nhưng, chàng trai người Giáy Vàng Văn Dũng đã "bắt" đá núi phải nhường chỗ, biến hơn 1 ha đồi đá sỏi thành vườn quýt trĩu quả. Nhờ mô hình vườn quýt kết hợp với du lịch, gia đình anh Dũng đã có cuộc sống ngày càng ấm no.

Những đảng viên tiên phong ở Púng Luông

Những đảng viên tiên phong ở Púng Luông

Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định, phát triển kinh tế tư nhân là động lực quan trọng của nền kinh tế. Hiện thực hóa nghị quyết, nhiều đảng viên ở Púng Luông đã tiên phong, gương mẫu và sáng tạo trong phát triển kinh tế, góp phần xây dựng địa phương ngày càng phát triển.

Chủ động phòng, chống cháy rừng mùa khô hanh

Chủ động phòng, chống cháy rừng mùa khô hanh

Bước vào cao điểm mùa khô hanh 2025 - 2026, nguy cơ cháy rừng trên địa bàn tỉnh luôn tiềm ẩn với diễn biến khó lường. Trước tình hình đó, các cấp, ngành và lực lượng kiểm lâm đã chủ động quyết liệt triển khai nhiều giải pháp, đồng bộ, phát huy phương châm “4 tại chỗ” nhằm bảo vệ an toàn diện tích rừng trên địa bàn.

Lào Cai: Ủy quyền giải quyết 15 thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

Lào Cai: Ủy quyền giải quyết 15 thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Quyết định ủy quyền cho Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường và Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện 15 thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh. Việc ủy quyền nhằm đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, giảm tầng nấc trung gian và tạo thuận lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp.

Hướng đi mới từ mô hình nuôi gà bằng thảo dược

Hướng đi mới từ mô hình nuôi gà bằng thảo dược

Chuyển từ nuôi gà truyền thống sang gà thảo dược, anh Nguyễn Tiến Sỹ (phường Đồng Sơn, Quảng Trị) đã xây dựng trang trại Mộc Nhiên với đàn gà phát triển khỏe mạnh, ít dịch bệnh và chất lượng thịt ngon, sạch. Đáng nói, nhờ tận dụng nguồn thảo dược tự nhiên làm thức ăn, mô hình đã cho hiệu quả cao. 

Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản Lào Cai vươn xa

Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản Lào Cai vươn xa

Khi thương mại điện tử trở thành kênh phân phối quan trọng, chuyển đổi số đang mở ra cơ hội lớn cho nông sản Lào Cai tiếp cận thị trường rộng hơn. Từ chuẩn hóa quy trình sản xuất, minh bạch truy xuất nguồn gốc đến đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã (HTX) trong tỉnh đã chủ động bắt nhịp xu thế, góp phần gia tăng giá trị nông sản và thúc đẩy kinh tế số địa phương.

Nhịp sống mới ở Khe Nước

Nhịp sống mới ở Khe Nước

Tuyến đường bê tông uốn lượn bên Ngòi Lao đưa chúng tôi về Khe Nước, thôn người Dao, xã Cát Thịnh. Nơi đây, nhịp sống mới đang hiện hữu với những căn nhà xây hiện đại, đồi quế xanh mướt, vườn cam trĩu quả...

Phát huy nghề truyền thống, tạo sinh kế thoát nghèo ở Bảo Hà

Phát huy nghề truyền thống, tạo sinh kế thoát nghèo ở Bảo Hà

Trong nỗ lực tạo sinh kế bền vững và giảm nghèo, xã Bảo Hà đang phát huy nghề truyền thống, khuyến khích người dân liên kết sản xuất, tổ chức lại mô hình lao động theo hướng ổn định, hiệu quả. Từ nghề đan và làm mã quen thuộc, nhiều hộ dân có thêm nguồn thu nhập đáng kể, từng bước cải thiện đời sống.

Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án đường bộ kết nối vào ga và quảng trường ga Lào Cai

Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án đường bộ kết nối vào ga và quảng trường ga Lào Cai

Ngày 5/12, UBND phường Lào Cai đã tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 5 hộ gia đình, cá nhân thuộc dự án thành phần 1: Đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga thuộc dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Cát Thịnh: Xây dựng nông thôn mới từ nội lực nhân dân

Xã Cát Thịnh đang chuyển mình mạnh mẽ trong tiến trình xây dựng nông thôn mới với dấu ấn nổi bật là cách làm coi người dân là chủ thể của mọi thay đổi. Hạ tầng được nâng cấp, đời sống cải thiện, mô hình kinh tế mới liên tục xuất hiện. Tất cả bắt đầu từ sự chủ động của người dân và việc chính quyền xã khơi dậy đúng lúc, đúng cách nguồn nội lực lớn nhất của cộng đồng.

Huy động tối đa nguồn lực thi công tỉnh lộ 153 giai đoạn 2

Huy động tối đa nguồn lực thi công tỉnh lộ 153 giai đoạn 2

Tuyến tỉnh lộ 153 đoạn từ xã Bắc Hà đến trung tâm xã Bản Liền (giai đoạn 2: Km34 - Km47) là dự án giao thông trọng điểm của địa phương trong năm 2025 - 2026. Công trình hoàn thành sẽ mở ra trục kết nối quan trọng giữa các xã Bắc Hà, Bản Liền, Tả Củ Tỷ, đặc biệt là kết nối vùng chè hữu cơ Bản Liền, tạo động lực phát triển du lịch, nông nghiệp và giao thương hàng hóa của người dân.

fb yt zl tw