Việc chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí tại Nhật Bản đang diễn ra khá nhanh, nhất là sau khi dịch Covid-19 bùng phát.
Truyền hình NHK chú trọng chuyển đổi số.
Hiện nay, phần lớn các cơ quan báo chí ở Nhật Bản đều đã ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động tác nghiệp, sản xuất và xử lý thông tin. Mặt khác, sau khi dịch Covid-19 bùng phát, các cơ quan báo chí đã thay đổi phương thức hoạt động theo hướng tăng cường sử dụng các phần mềm như Zoom hay Google Meet để giao ban, phỏng vấn hoặc tổ chức các hội thảo trực tuyến.
Ðài truyền hình NHK đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ việc sản xuất chương trình nhằm nhanh chóng cung cấp thông tin bằng nhiều ngôn ngữ cho người nước ngoài, nhất là trong trường hợp xảy ra thiên tai như động đất, sóng thần hay bão lũ. Bên cạnh đó, từ nhiều năm qua, NHK và một số cơ quan báo chí khác ở Nhật Bản đã sử dụng công nghệ mới để phân tích nhu cầu thông tin và phản ứng của độc giả nhằm nắm bắt nhu cầu thông tin của xã hội, từ đó sản xuất các sản phẩm phù hợp thị hiếu của độc giả.
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, năm 2020, Nikkei Inc. đã không tổ chức Hội nghị quốc tế về Tương lai châu Á. Sang năm 2021, khi dịch vẫn đang hoành hành trên khắp thế giới, sự kiện này được tổ chức dưới hình thức trực tuyến. Tới năm 2022, Nikkei Inc. tiếp tục tổ chức sự kiện này nhưng kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp. Hiện nay, Nikkei Inc. vẫn định kỳ tổ chức các webinar (hội thảo qua mạng) về các vấn đề thời sự hoặc chủ đề mà độc giả quan tâm.
Trong bối cảnh số lượng phát hành báo in và lượng khán giả xem truyền hình đang giảm, các cơ quan báo chí ở Nhật Bản đã thay đổi phương thức phát hành theo hướng đầu tư nhiều hơn cho các website và ấn phẩm trực tuyến, bán tin trên web song song với việc phát hành báo in. Một số cơ quan báo chí như NNA Japan, bộ phận chuyên cung cấp thông tin kinh tế thuộc hãng tin Kyodo News, chỉ phát hành bản pdf và bán tin trên web thay vì phát hành báo in. Một số cơ quan khác như Nikkei Inc. hay nhật báo Yomiuri đã phát triển báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, siêu tác phẩm báo chí nhằm đa dạng hóa sản phẩm và tăng sức hút với độc giả.
Nhận thức rõ chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là vấn đề con người và tư duy, nhiều cơ quan báo chí ở Nhật Bản đã chú trọng tới việc đào tạo và đào tạo lại đội ngũ phóng viên và biên tập viên. Hiện nay, không ít phóng viên Nhật Bản, nhất là các phóng viên thường trú nước ngoài, có thể vừa quay phim và chụp ảnh, vừa viết bài và dựng video. Trong quá trình tác nghiệp, nhiều phóng viên đã chuyển sang sử dụng điện thoại hoặc máy ảnh để quay phim thay vì các máy quay phim cồng kềnh; sử dụng các thiết bị di động như điện thoại hay máy tính bảng để xử lý video; sử dụng các phần mềm để dịch tài liệu...
