LCĐT - Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lào Cai thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, gồm: Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình giảm nghèo bền vững; Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Dự kiến tổng số vốn để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh là 6.533 tỷ đồng (vốn đầu tư 3.376 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 3.157 tỷ đồng).
Trong hội nghị triển khai nhiệm vụ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh năm 2022, đồng chí Vũ Xuân Cường, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh nhận định, nguồn lực cho các chương trình mục tiêu quốc gia là rất lớn. Nguồn vốn cần được phân bổ theo nguyên tắc cân đối ngân sách, lồng ghép các dự án khi có cùng nội dung, nhiệm vụ để tránh chồng chéo, không để xảy ra nợ đọng trong xây dựng cơ bản; phạm vi triển khai cố gắng không trùng lắp.
Lào Cai đã sáp nhập 3 ban chỉ đạo của 3 chương trình mục tiêu quốc gia, thành lập 1 ban chỉ đạo cấp tỉnh để điều phối thực hiện các chương trình. Về nguồn lực, trong giai đoạn 2021 - 2025, vốn Trung ương đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới sẽ được bố trí trong phạm vi 62 xã đã “về đích”, đầu tư xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu và phấn đấu xây dựng huyện Bảo Yên đạt chuẩn nông thôn mới. Nguồn vốn được bố trí cho chương trình này là 421 tỷ đồng.
Đến giữa năm 2022, Trung ương mới bắt đầu phân bổ vốn để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, nhưng với tinh thần không chờ đợi, không chậm trễ, từ đầu giai đoạn (năm 2021) đến nay, Lào Cai đã chủ động huy động nguồn lực để xây dựng nông thôn mới. Năm 2021, tổng nguồn vốn huy động cho xây dựng nông thôn mới là gần 900 tỷ đồng, trong đó 676 tỷ đồng đầu tư trực tiếp cho chương trình; 117 tỷ đồng vốn lồng ghép các chương trình, dự án khác trên địa bàn; khoảng 100 tỷ đồng vốn huy động từ doanh nghiệp, hợp tác xã, các tổ chức kinh tế khác và người dân (đất đai, vật tư, công lao động).
Năm 2021, Chủ tịch UBND tỉnh đã công nhận 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới, gồm: Xuân Thượng (Bảo Yên), Tân Thượng (Văn Bàn), Cốc Lầu, Nậm Mòn (Bắc Hà), Thống Nhất (thành phố Lào Cai) và công nhận xã Xuân Quang (Bảo Thắng) đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao…
Tương tự, đầu năm 2022, dù Trung ương chưa giải ngân, tỉnh Lào Cai vẫn chủ động sử dụng ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nông thôn mới. Việc phân bổ nguồn vốn muộn ảnh hưởng không ít tới tiến độ thực hiện các công trình hạ tầng và hỗ trợ sản xuất khu vực nông thôn.
Tuy nhiên, bên cạnh xây dựng cơ bản, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới còn những tiêu chí cần sự chủ động từ địa phương và người dân. Bởi vậy, với tinh thần chung “xây dựng nông thôn mới chỉ có điểm bắt đầu, không có điểm kết thúc” nên việc nỗ lực thực hiện các tiêu chí được duy trì thường xuyên, phấn đấu tiêu chí nào người dân có thể tự thực hiện thì cứ tiến hành, không chờ đợi nguồn lực đầu tư.
Từ đầu năm đến nay, các địa phương trong tỉnh đã làm được 93,18 km đường giao thông nông thôn, trong đó đường bê tông xi măng 77,58 km; đường cấp phối 3,3 km; mở mới 0,5 km; 11,8 km người dân tự cứng hóa đường trục thôn, ngõ xóm và liên gia. Người dân cũng chủ động làm mới 632 nhà tiêu, 294 chuồng trại gia súc hợp vệ sinh, góp phần thực hiện tốt tiêu chí về môi trường nông thôn. Các địa phương đã xây dựng thêm 23 mô hình nhà sạch, vườn đẹp; xóa 404 nhà tạm; làm hơn 38 km đường hoa, gần 14 km đường điện nông thôn mới…
Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh cho biết: Mục tiêu đến năm 2025, Lào Cai có 32 xã phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới. Đây là các xã khu vực 3, cũng là các địa phương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững; Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Để phát huy hiệu quả trong sử dụng nguồn lực, tránh chồng chéo, trùng lắp, 32 xã này sẽ được bố trí vốn xây dựng hạ tầng nông thôn, hỗ trợ phát triển sản xuất từ nguồn vốn của 2 chương trình mục tiêu quốc gia trên. 62 xã đã “về đích” sẽ được đầu tư duy trì các tiêu chí, xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, huyện nông thôn mới từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Bởi vậy, các cơ quan chuyên môn trong thời gian tới cần có sự phối hợp tốt, chặt chẽ để lồng ghép hiệu quả trong thực hiện các chương trình. Bên cạnh nguồn lực được Nhà nước đầu tư, các địa phương cũng cần việc phát huy nội lực, chủ động thực hiện những phần việc, các tiêu chí mà người dân có thể tự làm để nâng cao chất lượng, tăng tính thực chất khi xây dựng nông thôn mới.
