LCĐT - Từ việc xã vùng 3 đạt chuẩn nông thôn mới, không còn được hưởng chế độ hỗ trợ cho học sinh bán trú theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, nhiều học sinh Trường Tiểu học và THCS xã A Mú Sung (Bát Xát) đã nghỉ học, có thời điểm lên tới 80 học sinh.
Học sinh 2 thôn đồng loạt nghỉ học
Thứ 2, ngày 11/10/2021, chúng tôi có mặt tại Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS A Mú Sung. Nhìn lớp học không vắng học sinh nào, cô giáo Lương Thị Phượng, chủ nhiệm lớp 6B thở phào nhẹ nhõm. Cô giáo Phượng cho biết: Lớp 6B có 31 học sinh, sau khai giảng năm học mới, các em đi học đều. Tuy nhiên, đến ngày 27/9/2021, có 5 học sinh ở 2 thôn Tùng Sáng và Lũng Pô nghỉ học. Mặc dù tôi đã cố gắng thuyết phục và 4 học sinh đã đi học trở lại, nhưng đến ngày 11/10/2021, em Lầu A Minh, thôn Tùng Sáng mới ra lớp học.
Em Lầu A Minh tâm sự: Nhà em ở thôn Tùng Sáng, mẹ bỏ đi Trung Quốc và bố mới lấy vợ khác, gia đình có 6 anh chị em đều đang đi học từ mầm non đến lớp 7. Bố em bảo gia đình khó khăn quá, nếu mỗi con phải đóng 4 - 5 triệu đồng để đi học thì không có tiền, vì thế em nghỉ học để ở nhà giúp bố làm việc. Em trai em là Lầu A Thơ học lớp 4 cũng nghỉ học, ở nhà từ ngày 27/9/2021.
Tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, em Lầu A Minh, em Lầu A Thơ đều là học sinh giỏi của trường. Việc các em nghỉ học trong thời gian qua khiến các thầy, cô giáo rất lo lắng.
Câu chuyện ở lớp 6B cũng là việc xảy ra ở hầu hết các lớp học của Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS xã A Mú Sung trong thời gian qua. Thầy giáo Vi Hoài Thanh, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Trong 3 tuần đầu năm học mới, tỷ lệ chuyên cần luôn đạt 97% - 98%. Tuy nhiên, đến ngày 27/9/2021, có 80 học sinh bán trú nhà ở thôn Tùng Sáng và thôn Lũng Pô đồng loạt nghỉ học. Nhà trường đã báo cáo cấp ủy đảng, chính quyền xã phối hợp với các ngành, đoàn thể của xã khẩn trương vận động học sinh ra lớp. Đến ngày 28/9, còn 37 học sinh nghỉ học; ngày 29/9 vẫn còn 31 em chưa ra lớp, chủ yếu ở thôn Tùng Sáng. Nhà trường tiếp tục tuyên truyền, vận động, đến ngày 8/10, chỉ còn 2 học sinh chưa ra lớp; ngày 11/10, tỷ lệ học sinh đi học đạt 100%.
Theo Hiệu trưởng Vi Hoài Thanh, nguyên nhân khiến 80 học sinh 2 thôn Tùng Sáng, Lũng Pô đồng loạt nghỉ học là do: Theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ, A Mú Sung là xã vùng 3 đã đạt chuẩn nông thôn mới từ cuối năm 2020, nên năm học 2021 - 2022, 129 học sinh bán trú có nhà ở 3 thôn là Tùng Sáng, Lũng Pô, Y Giang không còn được hưởng chế độ hỗ trợ tiền ăn bán trú (theo Nghị định số 116/2016/NĐ-CP) bằng 40% mức lương tối thiểu là 596 nghìn đồng và 15 kg gạo/học sinh/tháng như trước, mà chỉ được hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 12/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh (298 nghìn đồng/học sinh/tháng). Trong khi đó, học sinh của 3 thôn đặc biệt khó khăn là Ngải Chồ, Tung Qua, Phù Lao Chải vẫn được Nhà nước hỗ trợ theo Nghị định 116.
Thêm vào đó, năm học này, học sinh THCS phải nộp hoàn toàn học phí (60 nghìn đồng/học sinh/tháng) và 70% tiền mua bảo hiểm y tế bắt buộc (563,2 nghìn đồng). Tính ra, mỗi học sinh bán trú phải nộp hơn 4 triệu đồng, chưa kể tiền thuê nhân viên cấp dưỡng và đóng góp gạo ăn bán trú. Khi nhà trường tổ chức họp phụ huynh để thông báo sự thay đổi chính sách hỗ trợ thì 1 tuần sau, nhiều gia đình cho con nghỉ học.
Một mâm cơm, hai chế độ
Khác với những bữa cơm bán trú của năm học trước, mấy tuần gần đây, học sinh của trường phải chia thành 2 khu vực ngồi ăn cơm khác nhau. Trong khi khu vực ăn trưa của 265 học sinh bán trú diễn ra khá vui vẻ thì tại khu vực khác, có 88 học sinh cũng đang ăn cơm với không khí trầm lắng hơn. Nhìn vào suất ăn của học sinh 2 khu vực cũng thấy có sự khác biệt, cơm, rau thì như nhau nhưng về thức ăn thì bên thì nhiều thịt, trứng và thức ăn tươi hơn, còn bên kia chỉ bằng một nửa. Em Lầu A Thơ, học sinh lớp 6B cho biết: Em rất muốn được ăn cơm giống các bạn, có nhiều thịt, cá hơn nhưng do gia đình em khó khăn, chưa có tiền đóng góp thêm nên em chỉ được ăn cơm như vậy. Lớp có 8 bạn cũng ăn cơm giống em.
Thầy giáo Vi Hoài Thanh giải thích: Vì học sinh bán trú của trường đang được hưởng 2 chế độ hỗ trợ tiền ăn khác nhau, nên bữa ăn của các em có sự khác biệt. Nhà trường cũng “đau đầu” nhưng chưa tìm được giải pháp khắc phục, còn phụ huynh không đồng tình san sẻ chế độ ăn của con mình cho những học sinh khác.
“Vì không thể để các em ngồi ăn chung trong khi “một mâm cơm, hai chế độ”, nên nhà trường chỉ còn cách chia làm 2 khu vực. Tuy đây chỉ là giải pháp tạm thời nhưng về lâu dài, chúng tôi chưa biết phải làm thế nào. Thời gian qua, khi thầy cô giáo tích cực vận động thì có 41 học sinh được gia đình tự nguyện nộp thêm 298 nghìn đồng để các em được ăn cơm bán trú như trước, còn 88 học sinh khác vẫn phải ăn suất ăn cắt giảm một nửa thực phẩm so với năm học trước.
Cần có giải pháp bền vững
Trong câu chuyện về tình trạng học sinh ở 2 thôn đồng loạt nghỉ học tại Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS xã A Mú Sung, chúng tôi cũng ghi nhận thêm nhiều khó khăn của nhà trường. Vì chế độ, chính sách hỗ trợ thay đổi, ảnh hưởng tới bữa ăn của học sinh nên nhà trường đã họp phụ huynh và đi đến thống nhất mỗi học sinh sẽ nộp 120 nghìn đồng mua gạo mỗi tháng và thực hiện từ tháng 10. Tuy nhiên, đến nay rất ít học sinh nộp đủ số tiền. Cùng với đó, mới có 46/129 học sinh nộp tiền mua bảo hiểm y tế bắt buộc và hầu hết chưa nộp học phí.
Thầy Vi Hoài Thanh cho biết: Giải pháp của trường là sẽ tuyên truyền, vận động để phụ huynh nộp dần cho con chứ không thể thu đồng loạt một thời điểm. Trước mắt, nhà trường sẽ thu tiền học phí theo từng tháng và tiền bảo hiểm y tế 3 tháng cuối năm 2021.
Nhà trường và phụ huynh đều mong các con được đóng tiền bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì sẽ được miễn giảm nhiều hơn khi đóng tiền theo trường học. Còn về bữa ăn của học sinh, thầy trò nhà trường tích cực trồng rau xanh để có thêm thực phẩm phục vụ bữa ăn của các em.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lương Văn Thương, Bí thư Đảng ủy xã A Mú Sung cho biết: Tình trạng học sinh đồng loạt nghỉ học khiến cấp ủy đảng, chính quyền xã rất lo lắng. Xã và nhà trường sẽ tăng cường tuyên truyền, vận động để phụ huynh, học sinh hiểu rõ về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước và tạo điều kiện cho con đi học đầy đủ. Chúng tôi cũng mong Nhà nước có lộ tình giảm dần chế độ hỗ trợ học sinh vì cắt giảm đột ngột như hiện nay rất khó đối với khu vực vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bát Xát cho biết: Khi chế độ, chính sách hỗ trợ học sinh có sự thay đổi đột ngột thì tất yếu sẽ ảnh hưởng đến tư tưởng, tâm lý của không ít phụ huynh và học sinh vùng cao vốn đã quen được hỗ trợ, cụ thể như ở xã A Mú Sung. Đầu năm học mới, tỉnh đã có chính sách hỗ trợ để giảm bớt khó khăn cho học sinh vùng cao ở các xã đã “về đích” nông thôn mới. Trong thời gian tới, giải pháp chính vẫn là các trường học phải tăng cường tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của phụ huynh, học sinh về những thay đổi trong chính sách mới; đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục để giúp đảm bảo bữa ăn cho học sinh, có như vậy mới duy trì tỷ lệ học sinh đi học bền vững.