>>> Bài 1: Ðổi thay từ nếp nghĩ
>>> Bài 2: Từ làng thuần nông thành làng du lịch
>>> Bài 3: Thôn kiểu mẫu giữ nghề truyền thống
LCĐT - Câu chuyện xây dựng thôn kiểu mẫu của Làng Pẳn (xã Quang Kim, huyện Bát Xát), Na Lo (xã Tà Chải, huyện Bắc Hà) hay Kíp Tước 1 (xã Hợp Thành, thành phố Lào Cai) đã minh chứng cho sức mạnh của lòng dân. Những vùng nông thôn yên bình ngày càng trở nên đáng sống với cảnh quan “sáng - xanh - sạch - đẹp”, kinh tế trù phú, là chốn tìm về hạnh phúc của biết bao người con xa quê mỗi dịp Tết đến, xuân về.
Hơn 18 giờ, tất cả những tuyến đường ở thôn Na Lang (xã Tà Chải, huyện Bắc Hà) đều sáng ánh điện. Sự đổi thay này tương phản với hình ảnh làng quê nghèo những năm trước đây khi chưa đạt thôn kiểu mẫu. Ông Đào Trọng Đề, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: Ngày trước chưa có đèn điện, người dân ít khi dám ra đường lúc trời tối và xe đi lại khó khăn, dễ xảy ra tai nạn. Sau khi họp bàn phương án làm đường điện thắp sáng, người dân đã nhiệt tình hưởng ứng đóng góp, tài trợ. Công trình được hoàn thành với 100% là tiền, công sức của hơn 40 hộ trong thôn.
Thôn Na Lang có 135 hộ thuộc 10 dân tộc. Năm 2016, thôn được công nhận đạt “thôn kiểu mẫu”. Để người dân tích cực hưởng ứng xây dựng thôn kiểu mẫu, Bí thư Chi bộ thôn vừa khéo léo tuyên truyền, vận động, vừa gương mẫu đi đầu. Bản thân ông Đào Trọng Đề cũng hiến 500 m2 đất làm dự án đường vành đai 2, từ đó có hơn 20 hộ làm theo.
Cuối năm 2020, thôn Hải Sơn 2 (xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng) cũng trở thành thôn kiểu mẫu. Để đạt được kết quả đó, bên cạnh nguồn lực đầu tư của Nhà nước, thôn Hải Sơn 2 luôn xác định người dân giữ vai trò chủ thể, vừa làm vừa thụ hưởng, do đó việc phát huy sự chủ động, tích cực tham gia của người dân được chú trọng. Trong đó, công tác tuyên truyền trở thành cuộc vận động xã hội sâu sắc và toàn diện, bám sát phương châm “dân bàn, dân làm, dân hưởng thụ”. Thôn có 103 hộ thì có tới 95 hộ hiến đất, cây cối, hoa màu và sẵn sàng tự phá tường rào để mở rộng đường giao thông của thôn.
Ông Phạm Viết Quân, Trưởng thôn Hải Sơn 2 là người đi đầu trong phong trào vận động hiến đất làm đường giao thông cho biết: Thực hiện nghị quyết của Đảng ủy xã về việc mở rộng đường giao thông nông thôn, tôi đã tổ chức họp triển khai đến cán bộ, đảng viên và người dân trong thôn, đồng thời phối hợp với các đoàn thể đến từng gia đình vận động hiến đất mở rộng tuyến đường dài 3 km. Có sự ủng hộ của người dân nên con đường nhanh chóng hoàn thiện.
Bản thân ông Phạm Viết Quân phát huy vai trò người đứng đầu, làm gương để mọi người làm theo. Gia đình ông tiên phong hiến 300 m2 đất, cây cối, hoa màu trên đất, phá dỡ 50 m tường bao trị giá hơn 80 triệu đồng để mở rộng tuyến đường thôn. Thấy gia đình ông Quân hiến đất, nhiều hộ trong thôn cũng chung tay, góp sức mở rộng tuyến đường.
Ban vận động xây dựng thôn kiểu mẫu thôn Làng Pẳn đến từng hộ tuyên truyền, vận động.
Trở lại câu chuyện Làng Pẳn (xã Quang Kim, huyện Bát Xát). Với quan điểm thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới bảo đảm phù hợp điều kiện thực tế của địa phương, trong đó có sự chủ động phát huy nguồn nội lực trong dân, chính quyền và người dân Làng Pẳn đã tìm hướng phát triển kinh tế tập trung vào tái cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất an toàn. Trong đó, thôn phát triển nuôi thủy sản và cấy lúa theo kỹ thuật canh tác cải tiến SRI cung cấp sản phẩm sạch cho doanh nghiệp thông qua mô hình hợp tác xã, từng bước chủ động nguồn cung phục vụ nhu cầu người dân trong tỉnh và xuất khẩu sang Trung Quốc. Đến nay, thu nhập bình quân của thôn đã đạt hơn 34 triệu đồng/người/năm. Thôn không còn hộ đói và hộ nghèo, số hộ khá và giàu chiếm hơn 80%, tỷ lệ nhà ở kiên cố đạt 95%, các tuyến đường liên thôn và nội thôn được bê tông hóa toàn bộ. Đó không chỉ là cuộc cách mạng trong thay đổi nếp sống, nếp nghĩ, chuyển từ thụ động và trông chờ vào ngân sách Trung ương sang chủ động đẩy mạnh các phong trào thi đua trong sản xuất, mà còn phát huy nguồn nội lực trong dân.
Ông Bùi Công Khanh, nguyên Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh, tác giả sáng kiến “Xây dựng hướng dẫn tiêu chí thôn nông thôn mới đối với các xã chưa đạt chuẩn nông thôn mới, thôn kiểu mẫu đối với các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2016 - 2020” cho biết: Phong trào xây dựng thôn kiểu mẫu, thôn nông thôn mới đã và đang được nhân rộng trong toàn tỉnh bởi hiệu quả và tính ưu việt của nó. Trong năm 2020, Lào Cai có 38 thôn được công nhận đạt chuẩn, trong đó có 27 thôn đạt chuẩn thôn kiểu mẫu. Lũy kế đến nay tỉnh có 134 thôn kiểu mẫu. Đó là kết quả của sự chung sức, đồng lòng của đảng bộ, chính quyền và người dân ở các địa phương. Tuy nhiên, đây chỉ là kết quả bước đầu. Trong thời gian tới, Lào Cai xác định xây dựng thôn kiểu mẫu phải là xu thế tất yếu đi lên của các xã đã đạt chuẩn. Việc thực hiện tiêu chí này là tiền đề vững chắc cho việc duy trì, nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới tại các xã; cơ sở quan trọng để Lào Cai phấn đấu có nhiều xã nông thôn mới kiểu mẫu và tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 một cách thiết thực, bền vững.
Từ nội lực sức dân, những vùng quê như thôn Hải Sơn 2 (xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng), thôn Làng Pẳn (xã Quang Kim, huyện Bát Xát), thôn Na Lo (xã Tà Chải, huyện Bắc Hà) hay những thôn chưa được kể đến như thôn Hàm Rồng (xã Việt Tiến, huyện Bảo Yên), thôn Cán Chư Sử (xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai), thôn Xuân Hồng (xã Võ Lao, huyện Văn Bàn)… đã mang đến những gam màu tươi tắn, trở thành những miền quê đáng sống. Nông thôn mới nói chung và thôn kiểu mẫu nói riêng không chỉ mang lại diện mạo mới mà quan trọng hơn là còn xây dựng được những suy nghĩ mới, cách làm và lối sống mới cho người dân.
