LCĐT - Ngày 1/6/2017, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1902 về công tác dân vận trong thực hiện các dự án trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Mục tiêu của quyết định là phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị tham gia trực tiếp vào việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong đầu tư xây dựng cơ bản, nhất là khâu thống kê, áp giá đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư.
Theo đó, các ban đảng của Thị ủy Sa Pa, đoàn thể chính trị đã tích cực vào cuộc vận động, tuyên truyền. Đây là mô hình cấp ủy tham gia dân vận dự án đầu tư đầu tiên và duy nhất của tỉnh theo Quyết định 1902 và đạt kết quả rất đáng nhân rộng.
Thành viên Tổ công tác 1902 tham gia dân vận tại thôn Phìn Hồ, xã Ngũ Chỉ Sơn.
“Bùng nổ” đầu tư
Cuối năm 2014, khi cao tốc Nội Bài - Lào Cai và một số dự án du lịch, dịch vụ lớn hoàn thành đã đưa Khu Du lịch Sa Pa giàu tiềm năng bước vào thời kỳ “bùng nổ” đầu tư. Điểm nhấn trực tiếp thu hút đầu tư cho Sa Pa chính là Đề án điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập thị xã Sa Pa gắn với quy hoạch xây dựng Khu Du lịch quốc gia mang tầm quốc tế.
Theo báo cáo của Thị ủy Sa Pa, trong khoảng 5 năm qua, tổng nguồn lực xã hội thu hút cho đầu tư phát triển vào địa phương đạt 59,5 nghìn tỷ đồng, cao hơn 2 lần so với giai đoạn 5 năm trước đó (tăng 125%), mức tăng bình quân hằng năm đạt 11%. Nhiều công trình, dự án lớn có tính chất tạo đột phá đã được triển khai và hoàn thành như Công viên văn hóa Mường Hoa, Công viên văn hóa Sa Pa, Dự án Khu quần thể du lịch vui chơi - giải trí cáp treo Fansipan, các dự án khách sạn 4 đến 5 sao, các dự án tiểu khu đô thị, khu đô thị - nghỉ dưỡng cao cấp, dự án đầu tư thủy điện... Ngoài các dự án du lịch, thương mại, dịch vụ của các thành phần kinh tế, còn có nhiều dự án của Nhà nước đầu tư từ nguồn ngân sách, như đường tránh Quốc lộ 4D, Tỉnh lộ 152, đường nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi Sa Pa, đường kết nối các điểm du lịch cộng đồng, các tuyến đường nội thị xã và công trình công cộng…
Trăm cái khó
Các nguồn lực đầu tư lớn đã khiến Sa Pa có tốc độ “tăng trưởng nóng” ở một số khu vực kinh tế như thương mại, dịch vụ, du lịch và đặc biệt là hoạt động đầu tư xây dựng, thị trường bất động sản. Cùng với những biến động tâm lý xã hội về giá trị của đô thị du lịch phát triển, độ trễ trong thay đổi chính sách, độ vênh trong việc thực hiện giữa các nhà đầu tư khác nhau, lịch sử quản lý đất đai trở thành nguyên nhân trực tiếp và chính yếu tạo nên những cái khó cho thị xã Sa Pa khi triển khai đền bù, giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư, xây dựng cơ bản.
Trên địa bàn thị xã Sa Pa đang có hơn 50 dự án lớn đang đầu tư thi công hoặc thực hiện các bước đầu tư với diện tích đất thu hồi lớn, trong đó có nhiều dự án vướng mắc về đền bù, giải phóng mặt bằng. Trong đó, có dự án vướng mắc liên quan đến nhiều người, kéo dài nhiều năm chưa thể giải quyết hoặc trường hợp vướng mắc ở góc độ pháp lý (khởi kiện tới tòa án) như dự án đường tránh trung tâm thị xã, các dự án thủy điện ở xã Bản Hồ, dự án đường giao thông tại xã Ngũ Chỉ Sơn, xã Tả Phìn... Ông Hoàng Tuấn Huy, Trưởng Ban Quản lý dự án phát triển cơ sở hạ tầng du lịch và hỗ trợ tăng trưởng toàn diện khu vực tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch), cơ quan đại diện chủ đầu tư Dự án đường Bản Khoang - Tả Phìn cho biết: Tổng chiều dài tuyến đường là 14,1 km nhưng việc giải phóng mặt bằng liên quan tới khoảng 330 hộ thuộc 2 xã (trước đây là 3 xã), có thời điểm gần 50 hộ phản đối gay gắt việc thi công, thậm chí người dân còn cản trở thi công. Nguyên nhân là do tranh chấp đất sản xuất giữa người dân xã Tả Phìn và xã Bản Khoang (cũ) trên chính tuyến đường đi qua. Thậm chí, đến khi hết thời hiệu thực hiện dự án theo cam kết vay vốn của Chính phủ lần thứ nhất, những vướng mắc trên vẫn chưa được giải tỏa.
Đồng chí Phạm Tiến Dũng, Trưởng Ban Dân vận Thị ủy Sa Pa cho biết: Khi nắm tình hình và vận động quần chúng, chúng tôi nhận thấy những vướng mắc liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng tại các công trình, dự án chưa tìm được sự đồng thuận hoàn toàn giữa chính sách với người dân, giữa nhà đầu tư với người dân và giữa cách làm với dân. Do đó, có một số hộ không nhận tiền đền bù, chậm bàn giao mặt bằng, thậm chí một số người có thái độ chống đối, ngăn cản thi công. Mỗi dự án, công trình, mỗi địa phương lại có vướng mắc riêng.
Chủ tịch UBND xã Ngũ Chỉ Sơn, đồng chí Hạng A Sang cho biết: Năm 2020, trên địa bàn có một số dự án đầu tư xây dựng gặp vướng mắc, đó là Dự án đường Bản Khoang đi Tả Phìn, đường Bản Khoang đi Phìn Ngan (huyện Bát Xát), Dự án thủy điện Mây Hồ. Trong khi việc giải quyết khó khăn tại Dự án thủy điện Mây Hồ rất nhanh do chủ đầu tư là doanh nghiệp tư nhân dễ dàng đạt được các thỏa thuận nhất định về mức giá đền bù tài sản, hoa màu, mức hỗ trợ dân thì 2 công trình giao thông đầu tư bằng nguồn ngân sách lại gặp khó khăn do người dân lấy dự án thủy điện để so sánh.
Cũng theo lãnh đạo xã Ngũ Chỉ Sơn, vướng mắc tại các công trình xây dựng trên địa bàn còn xuất phát từ những thắc mắc của người dân về thiếu sót trong thống kê, cách áp giá, quy trình, thủ tục thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng...
Đối với các công trình, dự án đầu tư tại khu vực nội thị xã lại vướng mắc chủ yếu do người dân thiếu đồng thuận về giá đền bù đất chưa cập với giá thị trường, vị trí cấp đất tái định cư, sự chậm trễ trong triển khai dự án ảnh hưởng đến đời sống người dân. Tại xã Bản Hồ, bất đồng dẫn đến hiện tượng một số hộ cản trở doanh nghiệp thi công công trình thủy điện do việc đền bù chậm, việc thi công ảnh hưởng ngoài phạm vi đền bù, vấn đề đơn giá và mức hỗ trợ, sự thiếu linh hoạt của chủ đầu tư dự án trong vận động người dân thực hiện hỗ trợ đền bù...
Với những khó khăn trên đòi hỏi cấp ủy thị xã Sa Pa tìm tòi, vận dụng linh hoạt chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước vào công tác lãnh đạo, nhất là trong giải quyết những khó khăn, tháo gỡ vướng mắc trên thực tế. Và việc Thị ủy quyết định thành lập Tổ công tác 1902 vào đầu năm 2020 là minh chứng tiêu biểu cho sự chủ động như thế.